Вать - дай, вать - урву.

До Адамової зимлї.

Янгелы Бога ни слухали, та до пропасти попадали.

Ани так - ани сяк !

Баба и чорта переведе.

Баба нихотя йзїла й крыхотя.

Баба з воза – спицям легше.

Меже многыма бабами дїтина май скоро вдыйде.

Де й чорт ни взьме, туды бабу зажене.

Добре бабі пищати, докüть є щи в міщати.

Баба бы играла, бай бо робота настала.

Кой ся баба пригладить, тай бабі нич ни вадить.

Баба надвоє ворожила: вать - буде дождь, вать - буде хвиля.

Ни дразни бабу, бо ти вбскубе браду.

Ни мала баба роботы, та найшла собі кловпоты.

Ни мала баба роботы, та купила собі порося.

Слїдом – баба за дїдом.

Што бабі, тото и громадї.

Бабку вд бабцї – будуть нагавіцї.

Всяды хожу, ги вта бабка циганська.

Най тя тото ни бажить, што в тя в коморї ни лежить.

Баранови рогы ни заважавуть.

Бере, ги баран на рогы.

Батух на кüнци лускать.

Навішав на ся беремена, ги баран на рогы.

Гладкі бисїды – сухі долонї.

Красныма бисїдами гостї ни будуть сыті.

У єдно вы бердо ткані.

У бідаря ниє кüнця.

На бüйкы ниє дїлкы.

Били, ги Гамана.

Бють того, тко ни дозирать свого.

Битый нибитого несе.

Блазны и дїти звыкли правду говорити.

Там благо, де ни драго.

Благый, ги вüця.

Богатому в горници накыпить, а бідному укыпить.

Богаті ранше уд нас встали, тому вшытко розхватали.

Богатый, ги бык рогатый: у тїсні ворота ся ни стає.

Кить хоч богатым быти – газдуй сам.

И двирї богатых встыдавуть ся бідных.

Кыдьбы каждый богатый, та тко бы бідовав.

Най ся богатый ни журить, ож ся вбогому зпуд носа ни курить.

Ни каждый богатый у Бога пріятый.

Богатство з рогами, а біднüсть з ногами.

Залїз у богатство – забыв за братство.

Богатому и когут ся несе, а сигіняшному и куриця ни хоче.

Богатому чорт задарь дїти колыше, а худобному ни хоче й за гроші.

Богач ся чудує, чим худобный дїти годує.

Ниє того богача, обы ся звер колача.

Осїнньый богач – ярньый поселюга.

Так забогатїв, што онь на двадцять два стрымакы онучі буде вішати.

Бüг высоко, царь далеко.

Бüг дав здоровля в дань, а иноє сам дüстань.

Бüг ни приходить палицив бити.

Бüг з неба ни мече никому.

Боже, кить ись ми дав зубы, та дай ми й хлїба !

Боже, заваруй уд чужого порога.

Буде знати кüлко богüв на нибі.

И бüг ни годен каждому угодити.

Кого бüг побив, того и чорт морить.

Тко ся змагать, тому и бüг помагать.

Ни богу на хвалу, ни людьом на радüсть, лем чорту на офіру.

Ни бога ся ни бойить, ни люди ся ни ганьбить.

Побив го богонько та вбома рукома.

З богом ни мож контракт чинити.

Чому ся на бога сердиш, кить бога ниє ?

Боднарь каже: - Кыдьбы дотüть ни тьüк, докüть я ни втїк.

Кой будеш мати цїфровані бокы, ни будеш мати гроши повны мішкы.

Болїло, болїло, а три хлїбы поіло.

Кого болить – най ся гойить, а тко ся лїчить - тот ся калїчить.

Кого болить, того ни править.

Кого што болить, тот за вто и говорить.

Болота з другого села ни нось – є го и в нас дость.

Зайшов до великого болота – ани чотыри волы го ни утягнуть.

Бüлше днüв, ги колбас.

Бüлше даш - бüлше дüстанеш.

Бüлше роби, менше гойкони !

Борода, ги в пса, а уста, ги в Исуса Христа.

Борода ни чинить чоловіка мудрым.

Побороздив му по розумі.

Борода быча, а вшкола хлопця страшить.

Босый, ги пес.

Порожня бочка голосно горконить.

Бочкоры из маминої скоры.

Про тоту бочулю дома ни ночуву; а про єй рогы варуву ся грацкой дорогы.

Бойить ся, ги чорт уд тымяну.

Бойить ся, ги вгня.

Бояли ся и тїни свої.

Кить уд тя ся боять многі, и ты ся бüй уд многых.

Брат собі рад, сестра собі несла.

Брат по хресту.

Мüй ся брат называтьь Кость, просто ни заходь до нього каждый гость.

Триє братüв – міх попру.

Бери своє, дай моє.

Доброє братство милує богатства.

Брехачови, и кой правду каже, ни вірувуть.

Скорше догониш брехача, гикой хромоє собача.

Бреше, ги пес.

Бреши, за вто ти платять.

И без брытвы го уббрытвали.

Ни йди в воду, кить ни знаш броду.

Тямить брынзу !

Быдла служать до плуга и до воза.

Тко реве быком, реве и волом.

Як бык привык, так волом и тягне.

Быстрый, ги оловляноє потя.

Біда біду перебуде: єдну збудеш – дисять буде.

Біда – всїм наука.

Біда ни пüлла, лем кыдьбы нинадовго.

Біда з бідов гüрша гикой біда без біды.

Біда з бідов, а без біды щи гüрше.

Біда з бідов – ни берегом, ни водов.

Біда на три дны сперед чоловіка ходить.

Біда ни по хащах, ай по людьох ходить.

Біда тому дворови, де розказує корова волови.

Біда чоловіка найде, хоть и сонце зайде.

Бüлше біды, ги розкошу.

Была біда – буде и горазд.

Гüрка біда, гüркый цвіт – баба вмерла, дїдо вслїп.

Де суть добрі люде, там біды ни буде.

Добра біда нинадовго.

За бідов и горазд треба чекати.

За бідов иде горазд, а за гораздом – біда.

Кажда біда бідов вонить.

Кить ти біда – йди до жида, а по бідї – чорт по жидї.

Тко біды ни хоче, горазду ни дüстане.

Тко біды ни має, сам ї собі глядає.

Тко собі біды глядать, тот ї собі найде.

Легко в біду впасти, тяжко з ниї уйти.

Найшла ня біда посеред путе.

Научить біда пирогы істи.

Научить біда и воды попити, кой ся ниє чого вхопити.

Ни радуй ся чужüв бідї, бо біда по людьох ходить: иннись – минї, завтра – тобі.

Ни я скачу – біда скоче, бо ся бідї істи хоче.

Пек бідї на подї !

При бідї ниє горазду.

Циганської біды видить.

Дурный думков богатїє.

Біжить, ги вода в потоцї.

Біжить без душі.

Білый, ги гуска.

Білый, ги пес.

Білоє, ги циганськый сыр.

Кить ни білоє, та – чорноє.

Найде біла чорні грибы.

Біс ни трубить, кой губить.

Бісüська правда – лож !

Лже, ги бісова правда.

У варыши не гроши: што вкусиш, вто купиш.

Єдному на вгоду, другому на шкоду.

Великый до неба, а дурный, ги треба.

Весна – лем раз красна.

Вичüр провкаже якый быв динь.

Сятый Вичüр сятив бы ся, а Виликдинь – ни снив бы ся.

И у Відню часто увидиш свиню.

И у Відню служать обідню.

Видиме тко скаче, а ни видиме тко плаче.

Ни видить дале уд носа.

Ни каждый видить у кого очи.

Товды бым тя відїв, кой мою потылицю.

Вино – вину творить.

Вино и палинка зашалить чоловіка, альбо піючи воду – будеш при розуму.

Грибы, рыба, дыня, свиня – потребує погар вина.

На винного – напасть.

Пüшов я до винограду, а там я найшов дурну громаду.

У ладыкы – два языкы.

Воду вари – вода буде.

У каламутнüв водї добре рыбу имати.

Є вода – ниє мукы, є мука – ниє соли.

Куды водиця тече, там и травиця росте.

Много дотüть воды потече.

Ни уливай каламутну воду, докüть чисту ни найдеш.

Ни йди в воду – ни втопиш ся.

Тиха вода берег мыє, а швыдка скоро перебігне.

Тиха вода берег мулить.

Ниє воза такого тирьшного, обы ся на нього балта ни стала.

Ни йде вüз кить го ни мастять.

Што из воза впало – тото пропало.

Вüл гüно гребе, и на нього паде.

Волы ид волам рычуть.

Вола имавуть за рогы, а чоловіка – за слова.

Вüл каже: дай ми соломы – гони ня поволи; а кüнь каже: дай ми вüса, та гони ня, ги пса.

Волы рогаті уддавуть дьüвкы сморкаті.

Єдным волом ни наореш.

Забыв вüл кой тилятьом быв.

Тко вüсьüм волüв має, сам свойым плугом оре.

Ни вбы волы рыкали, ай вüз скрипить.

Силні волы хоть якый гнüй повезуть.

Такым ся вüл чüмхать рогом, якый має.

Того вола май бють, котрый май тягне.

Тяжко старого вола в ярмо имати.

У вола великый рот – годен ревати.

Волиш ни дати, гикой выгваряти.

Волїву я біду йзїсти, гикой біда мене.

Вовк ся вовка ни бойить, а злый чоловік чоловіка ся бойить.

Вовк у хащу позирать.

Ачий ищи вовк зиму ни йзїв.

Вовка ногы годувуть.

За вовка промовка.

Хоть хрести, хоть ни хрести вовка, а овüн усе – за поросятьом.

Мы – за вовка, а ввüн – туй.

Натїгать ся, ги вовк.

Уд вовка ни мож мириндї зычити.

Ци вовк, ци ни вовк, а все – на вовка.

Якый ся вовк народив, такый и загыне.

Довгоє волося – куртый розум.

Товды, кой на долони волосы уростуть.

Волоху дай: най, а ввüн каже: щи.

Волох має два роты: єдным ість, а другым бреше.

Божа воля - наша доля.

Де ни вонить, там и ни пахне.

Ворон воронови очи ни укопле.

И ворон ми кости ни принесе !

 Кой прийдеш помеже вороны, так каркай, гикой и они.

Многі вороны и коня вбалять.

На кого вороны, на того и сорокы.

Угодуй ворону – укопле ти очи.

Воробкы цвірінчать – дождь буде.

Голодный воробиць залїзе и в горниць.

Лїпшый иннись воробиць, гикой завтра – ворона.

На свою голову ворожить.

Ворожка хлїб изїла.

Не лем вош, ай и гнида ня кусать.

Врази чоловіку – домашниї єго.

Тко пüзно встає, нигда ся ни знає навчас приготовити.

Всї на мене, ги чорт на березу.

И выдра мудра, лем ї люде друть.

Глядать вымня быкови меже рогами.

Высоко сїгать, а низко сїдать.

Ни позирай высоко – очи запорошиш.

Звысоку – подай, Господи, знизьку – и сам озьму.

Вышше носа плюнеш - сам себе заплюєш.

Ни выставкуй, де ни маєш дїло, бо тя світ изнинавидить зїло.

Кому вік, тому и лїк.

Цїлый віник ни переломити, а по прутику ушыткый переламлеш.

Из кым ся вінчати, из тым и кüнчати.

Віра, надежда и любов умерли без гробов.

Каждому ни вірь, бо тя урве, ги звірь.

Най вірує, тко хоче.

Ни віруй никому, та нитко тя ни здурить.

Кить вітер ни віє, листок ся ни хвіє.

Ни знаєш уткüть вітер віє.

Нич ни держить вічно.

Гыда в пазусї годує.

Кого гыд укусить, и глисты ся бойить.

Гадав имити Бога за ногы, айно ймив чорта за хвüст.

Гадину и хлїбом бий !

Гадка за горами, а смирть за плечами.

Вто ми на гадцї, так бы біда.

Газда – в кут, кить гостї – суть.

Добрый газда працує, мудра жона газдує.

Зачав газдовати, што му ни устало й хлїба.

Так газдовав, крутив, мантив, што ушыткому на край уйшов.

Велика газдыня: три городы – єдна дыня.

Де дві газдынї, там істи нїшто.

Де много газдынь, там ниє каші вареної.

Нынї – гай, завтра – бай, гай-гай - дале – бай.

Ганьбить ся, гикой кобыла, кой сани переверне.

Много бы говорити, а нїшто слухати.

Де баба, там и лада.

Де тя ни просять, най тя там чорты ни носять.

Де баба, там сам чорт.

Погыблому – комашню.

Од многая глаголаній нїт спасенія.

Кого считал глумом - став ся мнї кумом !

Глупый: ци – ты, ци – я, ци – попова свиня.

Прийде глупый, та имня купить.

Глухый, ги зимля.

Ни глядай там, де сь ни поклав.

Вд погнилого ябка и здоровоє згниє.

Ни кывай гüно, та ни буде воняти.

Гнїв – слїпый дорадник.

Говорить, ги триє молотять.

Говорить, ги з сивого коня.

Говорить, ги млин напорожньый.

За злов годинов добру жди.

Така година, гикой рыбльоє око.

Тко за ся годен, тотни голоден.

Уббрытвали го и без брытвы.

Голові здоровля ни вадить.

Голову собі сушить.

Голова от віна и піва – крива; от паленки бывать нога хрома;

про скупость – рука каліка.

И голова му тüлко ни коштує.

Изза дурної головы розумні ногы ни мавуть спокою.

Кüлко голüв – тüлко розума.

Ни знає куды голову прихылити.

Уд головы рыба вонить.

Сколотила му ся и голова.

Хоть головов у камінь, хоть каміном у голову.

У кого на плечох є голова, тот ся и причесати годен.

Голодный, ги пес.

Голоден и пес ни робить.

Голодному и вüсяник добрый.

Голоднüв кумі хлїб на умі.

Голоден, ги млинарьова кура.

Подеко волїє голодовати и цундрьом трясти, гикой у ладї и

в тапловцї нич ни мати.

Такый голод, гибы три дны ни ів.

Хоть о голодї, лем у холодї.

Гола, боса, а в вінку.

Голого легко голити.

Голый, ги петек.

Голому и голодному кажуть: а де сь быв улїтї ?

Голый и сятый ся біды ни бойить.

Голый ся тирня ни бойить. (Так звыкли казати на худобного чоловіка, до приміру: “Бирове, йди та взьми уд того чоловіка, бо довжен порцію, коблину, вармещину, контрабонт и проч.” – “Но, та што я вд нього взьму ? Хыба – дїти, бо голый ся тирня ни бойить”.

Голый ся розбою ни бойить.

На голого – дрыгота.

Так ся маву, ги голый у тирню.

Порожньый колос стырчить, а повный – загненый.

Така бысь голосна, ги попова весна.(Так каже хлопчик готовлящый пищалку).

За печеного голубця продасть и вüтця.

Ни тот изїсть голубця, кому ся ввüн пече.

Гонор голову ломить, а холод душу гонить.

Товды кажи “гоп”, кой ись перескочив.

Гора из горов нигда, а чоловік их чоловіком ся зыйде.

Горазд бы за тобов ишов, а ты вбысь уд нього втїкав.

Горазд, ги в небеси.

Горазд за плечима, біда сперед очима.

Дай, Боже, здоровля ! – ци горазд, ци добрі ? ци є дашто на подї ?

корова ци здорова ? бык ци привык ? телиця ци веселить ся ? куриця ци несе яйця ? а солонина ци доста насолена ? – Но, та вшытко горазд, гостїмся якраз.

Тко ни годен гораздови терпіти, а бідї мусить.

Там горазд, де ниє нас.

Чим май горазд, тым май лїпше.

Кить ся чоловік горазд має, та й сусіда в нього быває.

Ож бы на горбі, лем обы в торбі.

Біда тому дворови, де корова розказує волови.

Горе тому, тко нипорядком живе в дому.

Тко біды ни відїв, тот серенчі ни знає.

У гыртанцї му застрягло.

Горниць горницьови доганять, а вба чорні.

Чим горниць накыпить, тым го й чути.

Городить, ги чорнобыльов.

Горох на ньüм молоченый.

Горі горить свічка, а дольü ся темно.

Так пю, вбы ми палинка ни розказовала, ай лем я палинцї.

Горить, ги пекло.

Де горить, там гаси, а де лüктить, там ся шкрепчи.

Гüркый, ги поприга.

Гüркі його три дны.

Гüрка йих брынза.

Гüрко заробиш – солодко йзїш.

Гüркі тому вікы, кому треба лїкы.

Господь повелїв уд зимлї ся кормити.

Господи Боже, помагай ушыткым людьом, а нам – май !

Гостина, кой повна тайстрина.

Де все гостина, там голод нидалеко.

Кой идеш на гостину, бери повну тайстрину.

Ранньої гостины ся нїшто бояти.

У гостинї три погары правда, а у возї чотыри колеса правда.

Можно будут гостити – можно будеш постити.

Гüсть мало сидить – много видить.

Гüсть первый динь, ги золото; другый динь, ги олово; а тритьый динь: идь домü, голово.

Веселый гüсть – дому радüсть.

Легко погостити гостї в постї.

Низваному гостю за дверима місто.

Нияк ни добрый гость, бо ни знать докü дость.

Раннього гостя ся ни треба бояти.

Якый гüсть, такый и колач.

На готово – сватовы.

Авать грай, авать гроші вертай.

Доста єдного гриба в поливку.

Сиди, грибе, докüть за тобов ни прийде.

Говори, Грицю: “Богородицю”, а я буду “Вірую”.
Первоначално звучаниє пословицы было: “Говори, Грецю (греку), Богородицю, а я Вірую”. Пословиця ся удносить ид времени насильственного введения униї из Римом, и введения вместо привычногоимениправославного – названия “греко-католик”; римскиє католики йих прямо именовали – греки, что равносилно позднєйшому – униат. Народ долго с униєй ся ни соглашав, удцьüть и пословиця.

Громада – ни сирота.

Де громада, там и баба.

Што громадї, тото й бабі.

Гроші добрі личині, а жона – бита.

Гроші май идуть из рук, ги в рукы.

Гроші – ни полова.

Гроші переможуть много, а правда – всьо.

Без гроши – до міста, без соли – домü.

Без гроши пущаня ниє.

Де тко скорше грüш ухопить, тот там радше и скорше робить.

За гроші – до душі.

За гроші купиш ушытко, лем маму ньит.

И за гроші бысь уд нього слова ни купив.

Пусти гроші за богатым, лем бы хлїб за нами.

Спряч гроші на чорный динь.

Суть гроші - и розум є, ниє гроши – и розума ниє.

Тüлко гроши, ги половы.

Держ гроші сїм лїт, та тя уннють из сїм бід.

Де грüзно, там рüзно.

Мала грудка – самый сыр.

На пüзнї груші мороз паде.

Ни паде грушка дале уд листя.

Упала му грінка из рота.

Бüлше має гріхüв, ги волося на голові.

Висить, ги гріх над селом.

Єден гріх всю душу осквернить.

Грішить, тереметать, хоть бы даякый мадяр.

Тко ся хоче гріти, мусить дым терпіти.

Кить маву губы мидяні, хоть тко ня поцюлює.

Гузиця – гуслї, язык – смык.

Гузиця – ни скляниця, кить упаде – ни сказить ся.

Гусьом – ярмо !

Многі гуси и вола вбалять.

Уд гускы вüса ни мож купити.

Де густо, там пусто.

Гучить, ги порожньый млин.

Русинськый джепьяк: прийду – много, выйду – ньит.

Дайте, и дасть ся вам.

Давали ми сїм вік пшеницї. Они ни хотїли дати, а я ни хотїв брати.

Дай, што сь довжен, до рук моє, а сам гайнуй и пий за своє.

Вать - давай, вать – урву !

Де давуть – бери, де бють – утїкай.

Лїпше давати, ги приймати.

Ни тот дасть, у кого є, ай тот дасть, тко хоче.

Ни дар, ни купля.

Дар за дар – дармо ів.

Дармо протü вітра бігнути.

Дармо – ярмо.

Ввüн бы себе даровав, кыдьбы цїну мав.

Дарованому коньови в зубы ни позиравуть.

Два дны пути за єден полуденок ся ни уплатять.

Два мацуры на єдному салї ся ни помирять.

Два кугуты на єдно смітя, а дві бабы на єдну піч ни сядуть.

Де дві газдынї, там хыжа ни метена.

Кой ся дває ссважавуть, та май винный тот, тко май розумный.

На двох стüльцях сидить.

На тото дві уха и дві очи, обы бüлше чути й відїти, и лем єден язык, обы менше говорити.

Ни мож за раз на двох коньох сидїти.

Бüлше днüв у роцї, ги ковбас.

Каждому дньови прийде вичüр.

Ниє такый довгый динь, обы вичüр ни прийшов.

Ни каждый динь – Великдинь, и хлїб, ги паска.

Три дны ходу, до полудне празник.

Великоє дерево помалы росте.

Из єдного дерева и хрест, и лопата. Хрестови ся кланяєме,

а лопатов гнüй умітуєме из хлїва.

Коло сухого дерева и сыроє згорить.

Кривого дерева в хащи май много.

Кривоє дерево легко стяти.

Крутому дереву – крутый клин.

Лежить, ги дерево.

На дерево ни лїзь – ни впадеш, ид водї ни йди – ни втопиш ся,

ай дома сидь собі чесно упокої, так храним будеш од долї злої.

На голоє дерево и вüця улїзе.

Єдным махом дерево ни зüтнеш.

Скриплявоє дерево довже держить.

Якоє дерево, такый плüд.

Держить, ги жид березу.

Держить ся, ги Микита в церкви.

Держ го, ги мальованоє яйце.

Держить ня, ги тупицю в залозї.

Позирать, ги сова.

Кить идеш на дикуна – паруй собі деревище, а кить на медвидя – паруй собі постїль.

Днину в гораздї, три дны в бідї.

Днись – минї, завтра – тобі.

Доброє лем хвалиме, а пüллоє чиниме.

Добрый, ги дараб хлїба.

Добрыє умиравут, да дїла йих живут.

Каждому добрый, собі – злый.

Про свою доброту прийшов на псоту.

Добрі й на горбі, кить є дашто в торбі.

Добрі на старüм огнищи вгинь класти.

Добрі собі постелив.

Всяды добрі, де нас ниє.

На прüйшлый дощ гуню на ся ни треба брати.

Ранный дождь, жüнськый плач ни довго держать.

Ранного дождя ни треба ся бояти.

Тко ни знає вüчоє дüйло а кüнську силу, тот ни знає што – горазд.

Докü молотиш, дотü чир колотиш.

Довгый, лем на розум куртый.

Довгый, ги заячый хвüст.

Довжен до шії.

В глубокой долинї замеркнул.

Доля из єдного блюда ість из чоловіком.

На чужüв долї ни бити ся, кить свої ниє.

Дома розказуй !

Ани дома ни лиш, ани в поле ни ведь.

Всяды добрі, а дома майлїпше.

Права дорога – майлїпша.

Простої ся дорогы ни опущай.

По кривüв дорозї уперед ни видати.

Така дорога, ги ухо.

Дорогоє, ги попер.

Уд дощкы – до дощкы.

Пернув у дощку (вмер).

Хыбить спüдня дощка.

Дüстав своє.

Дотü ся покрывай, докüть покровиць досягать.

Дранчить, ги череп.

Дрüбного ниє, а міняти нїшто.

Дрüбноє, ги мак.

Дрыва ся в хащи рубавуть, а тріскы до села падуть.

Говорить, ги дрыва рубать.

И дрыва бы на ньüм рубав.

Кой з дуба лист упаде.

Ни будь дуже навпередї, и ни дуже назадї.

Дужый, ги мидвідь.

Тüлко за тым думать, ги пес за пятов ногов.

Дурному горазд у руку лїзе.

И дурный ся возить у каритї, а розумный ходить пішкы.

Дурню, звонить на вичüрню.

Ниє такого дурного, обы собі горазд ни хотїв.

Боже, якый им дурный !

Дурный, ги вüльха.

Дурный, ги лык.

Дурному дай покüй, бо з ним ни прийдеш на супокüй.

Дурного хрести, а ввüн каже: “Пусти !”.

Дурному тріскы – гроші.

Дурного й красноє шатя мудрым ни чинить.

Двадцьить – дурных, тридцять – руных, сорок – розумных.

З дурным ся ни радь, ани з дурным ся ни вадь.

Нашто дурному розум ?

Пüшли дурного – за ним готов другого.

Што дурному по розуму.

На сятого Духа ни опусть из ся кожуха, ай и по сятому Духу добрі в кожуху.

Душа до нього спати ходить.

Душа – ни груша.

И душу бы продав.

Ишла бы душа в рай, айбо гріхы ни пущавуть.

Кобы ми душа в русинського коня ни зайшла (жидüська пословиця).

Ож бы душу дав – ни віруєу му.

Дьüвка, ги вüз пішый – всьо клади…

Дьüвка, кой утратить віниць, уже йüв кониць.

Дьüвку повивай, та ладу набивай.

Дьüвка, ги верба: де ї посадять – там ся прийме.

Дьüвка, ги вгинь, нивіста, ги курагов.

Де дьüвок сїм, там доля всїм.

Єдна дьüвка – доля гüрка, а в кого йих сїм - буде доля всїм.

Дїду, дїду, кому шпуруєш ?

Дїды, ги дїды, кай ми, ги біды.

Замерз дїдо на печи, пиля бабы сидячи, кой увідїв молоду – розогрів ся на ходу.

Мüй дїдо быв Василь, а баба Настя, прото у мене доброго ниє щастя.

Пропало дїло !

Дїти годовати, ги камінь промыкати.

Дїти ідять лисніцї, а вüтцю з материв – оскомина.

Добрі дїти – віниць, а нидобрі – кониць.

Тко дїти годує, тот и на горячоє дує.

Люби дїти, ги душу, а бий, ги грушу.

Малі дїти – мала жура, великі дїти – велика жура.

Маву дїти, ги мак, сижу меже нима, ги кымак.

Ни стрüй сїм церкви, ай пристрüй сїм дїти.

У кого дїти, у того – смрüд, у кого пчолы, у того – мньüд.

Дїтина, ги година.

Дїтина плаче, за што – ни каже.

Кыдьбы ни тота дїтина, ни была бы туйкы гостина.

Навчай дїтину уд малости, обы сь при ньüв спочив у старости.

Ни дїтинї валовшен нüж у рукы.

Вонить, ги дюг.

Напер на ня, ги дюг на тиля.

Лїпше заплатати малу дїрку.

И у дяка на всьо дяка єднака.

Ни каждый дячок має усе повный горчок.

Дяк ни знає нияк, лем єдно писмо, тай тото му око вытисло.

Єдиначок – шибеничок.

Є коли красно ходити, лем бы было в чüм.

Ищи ся тот ни родив, обы вшыткым угодив.

И – є, и – ниє.

Жабі – до колїна.

Кыдьбы жаба крыла мала.

Надувать ся, ги жаба.

Ни рада жаба, ош зашиблена, а щи лабов скаче.

Такоє, ги жаба, кой на берег уйде.

Жалива пече, а вгинь палить. Такі заздрüсть и скупüсть скупого давлять.

Фігля ся фіглює, а хлїб ся кильтує.

Єдно: зеленоє жати, а нич ни мати.

Ни вшытко жнеш, што заволочить борона.

Якый жбан, такый пан.

Дотüть жбан ходить у воду, докüть ся ни розüбє.

Жди же, докüть кобыла здохне.

Жебракови товды алмужна пріємна, кой му тайстра порожня.

Жебрака на порожньо ни удпущай – йому до бисаг, авать до тайстры дай.

Жовтый, ги вüск.

У кого жовч у ротї, тому й гüрко.

Кой горячоє жилїзо, та товчи.

Чим май бüлше товчеш жилїзо, тым май горячоє.

Жона добра – бита, а гроші – личині.

Жона держить три углы, а чоловік – четвертый.

Бüлше измарнить зла жона платом, гикой муж из міхом.

Добру жону бий, обы ни спüдлїла, а злу жону бий, обы ни пüдлїла.

Кыдьбы ни жона и дїти, та лем бы в корчмі сидїти.

Перва жона уд Бога, друга уд люди, тритя уд чорта, а четверта уд діявола.

Жüнка – княгинька, а хыжа ниметена.

Якый живüт, така смирть.

Живый живоє думать.

Нидобрі живоє полишити, а мертвоє глядати.

Честный живот єсть до неба вожд.

Сей живот – сон, из котрого нас смирть избудит.

Жид и молячи учить ся обманути.

Жидови ни пирийдеш през розум.

Жид понукать, боргує, а до лейстру записує.

Жид нигде ни служить у християнина, бо бы ся стрефив.

Варує ся, ги жид солонины.

Живе, ги рыба у водї.

Живе, ги в Бога за пазухов.

Жити буде и по воробках.

Жити ся надїй, а вмирати ся готов.

Кому бы жити, тот иде гнити.

Добре жити и на горбі, кить є у торбі.

Ни тот живе бüлше, тко живе довже.

Жийме собі по братськы, а рахуйме ся по жидüськы.

За моє жито мене щи й бито.

Жовтый, ги вüск.

Тото ни забудь: кить дадуть – бери, кить бють – утїкай.

Быв єден забывайко, казав: істи дайко.

Заверичи ся, ги ворона за плугом.

Тко минї завидїв, най собі увідїв.

Загыбат, ги рыба за водов.

Заголовок, плахта и покровиць – тым ся звык накрывати хлопиць;

айбо ни каждый, што до вошколы ходить юниць, заслужит доброї похвалы віниць.

Замерзла, ги кüстка.

Заплатить, ги угорска экклежія. (Экклежія – цирьков; смысл такый, што нитко ни заплатить, бо, ги люде кажуть: “тота экклежія з нас дере, з нашых попüв бере, айби никому нич ни платить”).

Заплатит, ги угорскій звон.

Заплатит ти рука сятого Іштвана. (Сятый Іштван – венгерскій король; католики чтят єго, как распространителя християнства. Руку єго возят в “золотом вагонє” для поклоненія, особенно в округа “покореныє”, гикой символ йих приналежности до “венгерської короны”. На Пüдкарпатськüв Руси за ниї говорили:

“нас забрала, айбо нич ни дала”, “за благословениє красно дякуєме, айбо най тота сята рука нам працу дасть”.

Ни заслужив и поламаный пінязь.

Фрац ти заплатить.

Так ся заслужив, што руб руба ся ни держить.

Ни заткаш рукавом, так пüде цїла гуня.

Заяйиць му путь перебіг.

Заяйиць кобылї мало шкодить.

Заяйця ни мож из бубном имати.

Заів ся, ги червак у хрін.

Як звав, так звав, кобы дашто дав.

Кобы здоровля – гріхы будуть.

Здоровый, ги вріх.

Ни здоровкай, кить ти ся нитко ни кланять.

Зеленоє жати – нич ни мати.

Земледїлиць має на руках мозолї, а пан перстинї.

Земледїлиць без зимлї, ги жид без гешефта.

На чужüв земли ни доробиш ся хлїба.

Уд землї уйшов, землив ся годуєш, у зимлю пüдеш.

Держ зерно шість рокüв – утягне тя из шість бід.

Зима – довга, кышка – мала, кышка ся впстала, зима пüшла.

Біла зима убере чорні гробы.

Онь зима го трясе (так жаждить…).

Тко ни має узимі пецуха, тот ни має улїтї пастуха.

Зимный, ги лед.

Злодїй краде што попаде.

Злодїй ми ни брат, курва ми ни сестра.

На злодїйови шіпка горить.

Уд злодія ни вкрадеш.

Сперед домашнього злодїя ниє замка.

Туйкы злодїйüв ниє – самі люде крадуть.

Злый зло погыбать.

Злый пінязь ни погыне.

Злый спить – злоє му ся снить.

Зло собі постелив.

Знав янгелські гріхы счисляти.

Знає, ги куриця до пива.

Знає, ги отченаш.

Знає пятоє на дисятоє.

Знаву што знаву.

Будеш ты знати тко старшый !

Всїм, тко мене знає, най Бог дасть вто, што менї желавуть.

И тото ни знаву де ми голова є.

И тото ни знає, ци хлопчище, ци дьüвка.

Ни добрі вшытко знати.

Нигда ни знати як біду избыти.

Ни удтüть кукать зазуля, ги другому.

И через золото слызы ся ллють.

Ни всьо золото, што ся світить.

Сто золотых – тото ни шпінка.

Зубы ушкірять, ги печеноє паця.

Зуб за зуб.

Ги бы му зубы тягли.

Закусив зубы (вмер).

На єден зуб.

Острить зубы.

Так му мило, гибы здоровый зуб му тягли.

Зївкать му ся, ги псу на паздїрю.

Ззябе, ги куриця.

Зять, нивістка – ни дїтина.

Кой идеш зычити, ни забудь, ош треба уддавати.

Иванüв, ги жидüв.

Иван ни Иван, лем же писати ни знає.

Из Ивана – пан.

Якый Иванко, такый буде й Иван.

Иглов ся каші ни наіш.

Угаздовав на иглу.

Со избранныма избран будеши, со ничестивыма ничестив будеши.

Чого сь ся ймив, тото роби.

Имила ся за бокы, та ни хлїба, ни мукы.

Иде, ги вітер.

Ни лїзь на дерево – ни впадеш, ни йди в воду – ни втопиш ся.

Ни туды йшли, куды вели.

Пüшов у білый світ.

Пüшов до нижурова (у корчму).

Пüшов на небо глядати хлїба (вмер).

Пüшло му вд полудне.

Пüде и тот ниобавкы у копачі гудучи.

Ищи його вирьх.

Ищи м ни сїв, ни впав.

Пак ачий им ищи ни здурів.

Гойже, гойже по зборищу у цуравüм кобатищу: у якüм им працовала, у такüм им танцовала.

Кагля - узимі, тїнь служить улїтї.

Каждый знає як ся має.

Ни каждый, тко ся учить, годен быти попом авать манахом, айбо каждый годен быти чесным чоловіком, а в церкви добрым півцьом и чтецьом.

И сам царь читать Календарь.

Калїка уд віка, а жебрак уд рода.

Вшытко єдно: хоть каміньом у голову, хоть головов у каміня.

Ани каміня бы ни дав, обы голову провалити.

Пропав, ги камінь у водї.

Быв бы з мене капітан, кыдьбы крумпля тай токан.

Капуста, капуста имила ся до уста.

Капуста, капуста, кой уд солонины ни пуста.

Заваруй, Боже, уд панської кары и людської гвары.

Улїтї и качка – прачка.

Кай ся, дїдку, по наслїдку.

Кай ся, Иване, кой тя ни стане.

Кай ся, ни кай – по часови.

Квасноє, ги оцет.

Квасноє, ги росüл.

Кить давуть – бери, кить бють - утїкай.

Кроме келчиху ни мож ани жити, ани вмерти.

Кипиняк - уд дождя, а бунда - уд мороза.

Свою кисилицю ни унесу на улицю.

Кіть кырниця усхне – має чисть вода.

Гадавуть кышкы, ош рот ся завісив.

Из кламкы пüшло на уламкы.

Пуд єден клебан ни стануть дві головы.

Клїщі уд ковача купує.

Забили му клин у голову.

Клин клином убивавуть.

Тот ключ світлый, котрый ся май часто хоснує.

Из каждым ключку тягне.

Книжка – тритя, а стих - первый.

Кобыла высока, ай суха.

Де ся кобыла напасла, там из ся и утрясла.

На торзї кажда кобыла жеребна, кажда корова – тїлна.

Прияж кобылї хвüст - замете мüст.

Приточи кобылї хвüст, обы довжый.

Што йся кобыла здохла, и ся чудуву и ни чудуву, лем ся з того чудуву, ош тко дав псам знати, обы ся так скоро збігли.

Ковач клепле докüть жилїзо теплоє.

Ковач на вто має клїщї, обы рукы ни попüк.

Уд ковача ни купуй угля.

Каждый свого ковдоша сокотить.

Вже є ковдош на тритьüм селї.

Кого пече, тот ся и вдсуват.

И когут смілый на свому смітю.

Высоко сидить на бантах когут, айбо много дыма прожирать.

Кому ся веде, тому ся й когут несе, а кому ся ни веде, тому ся й куриця ни несе.

Челленый когут ти запіє на хыжи.

Ни йшла бы коза на вашар, кыбы ни мусїла.

Ни йшла бы коза попуд мüст, кыдьбы ї ни били попуд хвüст.

Раз быти козї на торзї.

Прийде коза до воза – бе-е-е…

Раз козу на льüд нагнати мож…

Утяг бы козу из калу за грайцарь.

Колач - за колач, а дармо - нич.

Колач ся приість, а хлїб – нигда.

Ни все тот ість колач, кому ся пече.

Ни тому ся колач пече, кому ся нарече.

Хочеш істи колачі, та ни сида на печи.

Ни для пса колбаса.

Заднї колеса за пиридньыма идуть.

Чим май бüлше дуєш колесо, тым май твердоє.

Коли буде – скильтує ся, кой ни буде, та – зайде ся.

Кыдьбы за што, та было бы дашто.

Кой дашто нуждно, тайити ся ни гüдно.

Кой муку, сыр, сüль и яйця з маслом раховати будеш, мало коли ся пирогами нагодуєш.

Кой на кüхни когут, куриця, пулька и качка, тому ся радує сокач и сокачка, айбо у хыжи на мыши придавать ся и мачка.

Кой ми тяжко на єдно плече - перекладу на другоє.

Кой повна склянка и погар, тым ся хвалить господар.

Кой по пыску бють, віруй, чоловіче !

Кой ся твоє ни меле, ни удгартай.

Кой стане Иван паном.

Положити му на гамбу колодку.

Колодный - голодный.

И колысати го ни треба.

И комары кусавуть до поры.

Што в коморї ни лежить, най тя тото ни бажить.

Кому брати, а кому давати.

Кому кратки рукы, тому голі бокы.

Кому ни порадити, тому ни помочи.

Кому ся веде, тому ся и когут несе.

Кому – Бог, тому и - всї сяті.

Кониць дїло хвалить.

Кüнь, де май великоє болото, ущить ся.

Кüнь ся радує и плаче: иги-ги.

Кüнь кобылу ни убє.

Коня кувуть, а жаба ногы пудсувать.

Кüнь чотыри ногы має, тай тот ся зашпотать.

Из чужого коня и серед болота – злїзай.

Из чужого коня и серед болота злїзеш, а свойым цїлый світ убыйдеш.

Каждый кüнь знає, де го сїдло казить.

Кой коня впрягавуть, клебан сперед ним здыймавуть, а кой го впряжуть, та колом го бють.

Тко ни має коня, най ходить пішо.

Лысый ся кüнь народить, и лысый здохне.

На диривлянüм коньови бігать.

На доброго коня ни бери батуга.

На кони сидить - коня глядать.

На сто коньох го ни догониш !

Ни товды коня сідлати, кой на нього сїдати.

Товды ти ся верне, кой крадині конї.

Якый ми Бог дав корбач, такым ся мушу вбганяти.

Коргель, пяниця и ликварда, тото собі суть родны.

Якый корінь, такоє дерево.

Кормил до уса – корми й до бороды.

Якоє коріня, такоє й насїня.

Корова, котра дуже рыче, мало молока дає.

Забыла корова, кой тилятьом была.

Кить издохла корова, най издыхать и тиля.

Єдна корова вшытку череду спаскудить.

И уд ялової коровы тиля бы удайкав.

Пак, ни спаде му коруна з головы.

Добрі изза корча стріляти.

У корчмі глядай ни попа, ай – хлопа.

Корчма – ни цирьков, попови в ньüв - ни місто.

Ни треба было ти в корчмі пити, та типир бы сь ни мусїв платити.

Якый корчмарь - така й палинка.

Косу - клепли, коня - зубелуй, жону - бий.

Трафить коса на каміня.

Чія коса перша, того лука ширя.

Косорить ся, ги кум на леду.

Голу кüстку и ворона ни хоче зьовбати.

Из сухої кости ниє масти.

На єднüв кости псы ся грызли.

Ни дави кота у міху, ай яку маєш – вкажи потїху.

Ни годен котел горницьови доганяти.

Котел горницьови пригварять, а на обох єднако пригарять.

У людськüв кошарї ни мож вüцї годовати.

И в свойüв крайинї – худобный, а в чужüв крайинї – дома богатый.

У крайинї треба газду, ремеселника и вояка, так ся вполнит взайимна річ, обща нужда и потреба всяка.

Каждый край має свüй обычай.

Красноє - квасноє.

Грайцарь – царь, дутка – пан.

За грайцарь душу ни купиш.

Лїпше днись – грайцарь, ги завтра – дутка.

Краса, ги до полудне – роса.

Тко краде - свої тїни ся бойить.

Ни буде, ги кривак без студенцї.

Кривда правду переможе, єгда добрый нич ни може со злым порадити.

Лїпше кривду терпіти, гикой кривду чинити.

Така кривда, гибы рака из моста звер.

 Кривого дерева в хащи майбüлше.

Криві на світї буявуть, а праві бідувуть.

Кров у ньüм застыла.

У ниї язык, ги жалива.

Ни лїзь у жаливу, та тя ни попече.

Крути, верти, а правдї быти.

Хоть крути, хоть верти, а вмерти ся прийде.

Крутить ся, ги вüця мотылична.

Крутый, ги кривоє дерево.

На крутоє дерево – крутый клин.

Є што крышити в молоко.

Тко ближе вд огньови, тот ся и гріє.

Тко ближе, тот оближе.

Тко влїтї гайнує, тот узимі голодує.

Тко дає, то тни шкодує.

Тко го принüс !?..

Тко до чого.

Тко ни хоче втратити, тотни годен нярьовати.

Тко рано встає, тому Бог дає.

Тко ся скумить - поздить…

Тко з чим играє, уд того и погыбає.

Тко якый, мыслить ош каждый такый.

Тко хоче много уйграти, тот утратить.

Куку – в руку. (т. є. Купи за готові гроші).

Кукуріку, пане ! Ци дома ты, Йване ?

Кумочку, кумочку, айбо дай дуточку !

Кум – ни кум, а з чиришнї – дольü !

Кум – ни кум, а брынза – за гроші !

До кума - до розума.

Упив кум погар вина за кумово здоровля, а за свüй хосен.

Голоднüв кумі хлїб на умі.

Кить ся кума з кумом зыйде, на хочцї ся ни обыйде.

Прийде кумиць на обідиць,лем ложкы ни буде.

Купило - притупило.

Кить ни купиш - ни бабрай !

Ни купуй што ти треба, лем тото, без чого сь ся ни годен убыйти.

Якый купиць – такый крам.

Кураж плаци – коцка гра.

Де куражу много, там гроші плачуть.

Уд куражу далеко до дїла.

Бреше, онь му ся зпуд носа курить.

Тамкы ся ни курить, де ниє вгня.

Куриця гребе, обы дашто угребла.

Встав и ты, кой кури по смітю, а ковдоші по селу.

И куриця угребе.

Изь курьми лїгай спати, а з когутом уставай.

Котра куриця много коткодаче – мало ся несе.

Лїгать уєдно з курьми.

Часом и слїпа куриця зирня найде.

Но, та як ? - “Ци - цют, ци - ни цют, ци - куричка, ци - когут”.

Здохла тота куричка, што по дві яйця в динь несла.

Куриця гребе, вбы дашто угребла.

Кажда куриця на свому смітю – панїя.

Добрый кüхарь – добрый лїкарь.

Яка кухня – така віра.

Повна куча стручя, а нїшто везти – треба нести.

Кый го чорт принüс ?

Кый вітер ? грüм ? мара ? чорт ?

Лада тота добра, котра повна грüшми.

Лайка – байка, бüйка – молитва.

Ни кывай гüно – ни буде воняти.

Єдна ластüвка ни чинить яр.

Лїпше своє – платаноє, ги чужоє – хватаноє.

Силному лати – в могилу лїгати.

И тобі ни лай, айбо ни лай и йому.

Легкоє, ги піря.

Легко прийшло - легко пüшло.

Легше брехати, ги косити.

Легше му на души.

Легше догонити брехача, ги хромоє собача.

Легше погостити гостї в постї.

И на леду бы ужив.

Лигінь, ги з лыка римінь.

Ни тот лигінь тко бє, ай тот, тко удержить.

Сигінь - лигінь.

За лежаницю – ни молодицю, ни паланицю.

За лежаня ни давуть ідїня.

Лащить ся вд чоловіку, ги пес.

Лист ся ни кывать, кить вітер ни віє.

Продай лихо за ледашто, щи долож дашто.

Лихо тому, кому ни завидять.

Лиху горазд ни чини.

Обы лиха ни знати, треба свойым плугом, та на свойüв ниві орати.

Добрым пüлло ни вчиниш.

Лице з носом ходить.

Ни має лиця.

Кыдьбы ня хоть сисе лишило.

Кажда лишка свüй хвüст хвалить.

Ранна лишка ни ймить курицю.

Купити лишньоє, продати трібноє.

Утопив бы в ложці воды.

Лжи много, а правда – єдна.

Лжов як хоч верти, а правдї путь єден.

Луб – лице, очи – тріска.

Лукавый ни будь сперед богом и людьми: так ти сладко прейдет житіє и дны.

Лїпше смирть, ги зла жона.

Кому лучше, кому лїпше, а нам – зле.

За чужоє лычко дай свüй риміниць.

Товды лычко дерти, кой удстає.

Любив бым му говорити з головов.

Тко кого любить, тот того и приголубить.

Люблять ня, ги сüль очи.

Так го любить, што душу бы за нього дав.

Люблять ся, ги мачка з псом.

Любім ся по братськы, а рахуйме ся по жидüськы.

Так ся люблять, што вбы ся лем на порозї ни стрітили.

Де много люда, там много чуда.

Из которых ся насмівавуть, из тых люди бывавуть.

Уд люди – людинята, уд бід - бідинята.

Тко людьом добрый, тот собі пüллый.

Люде й тому вірувуть, тко годен бüлше брехати.

Лїзе, ги рак.

Тко перийде на лїкы, тот пропав навікы.

Ни лїку, ни віку.

Пüшов Иван на лїкы, упстав ся навікы.

Лїнивый, ги мерша.

Лїнивый двычі ходить, скупый двычі платить.

У лїнивого навхтема – сято.

Тко ся влїтї лїнує, тот взимі голодує.

Лїнивый лежить, а Бог му долю держить.

Лїпше єсть ити на сухояденіє с радостію, гикой на телца упитанного со гнїва яростію.

Лїпше дати, ги пріяти.

Лїпше днись геллер, ги завтра – дутка.

Лїпше менї в Кузминї, гикой тобі в Будинї.

Лїпше псови муха, ги пясть поза уха.

Лїпше своє, ги люцькоє.

Лїпше своя шата платана, гикой нова люцька хватана.

Лїпше з мудров жити в полонінї, ги з безумнов у палатї.

Лїпше днесь воробель, ги завтра ворона, бо ни вшытко жнеш, што заволочить борона.

И зза лїса приведеме біса.

Чим дале в лїс, тым бüлше дрыв.

Лїто напряче, а зима упряче.

Влїтї каждый король салаш дасть.

Тко ся лїчить, тот ся калїчить.

Тко льстивый у склепі – ни буде на небі.

Біда з бідов ходить, а мадяр сам по собі.

Мадяр у долину - втїкай, русине, в полонину.

Мондокать, ги мадяр.

Майскарідноє: худа свиня, пяна жона, ряндявый пüп.

Майстер до чужых тайстер.

Твого майстра ни превыси, бо скоро дüстанеш по носї.

Мало маву – мало збаву.

Ищи – дашто, ищи – мало, ачий бы ни навновало.

Тко мало ни хоче – много ни дüстане.

Малоє - ни моє.

Из малого ся змагавучи, уйдеш на много, а даколи из великого –

на малоє.

Уд малого пана – малый страх.

Мамо моя Василихо, кыдь бысь знала як ми лихо.

Ишла бы мама за за пана, лем кый чорт пану, што ни хоче маму ?

Яка мама - така сама.

Добре коло мандла колоскы збирати.

Мара знає. Мара вірує. Мара ми до нього.

Тко мастить, тот їздить.

Пак, ачий ищи писся мати ни здохла.

Яка матка, така дьüвка.

Яка матка, така Катка.

Тко сам – мед, ни поцюлюй го.

Медочок – на повиточок, а вощик – на цирьковцї.

Мелник му ни страхота.

Мелникови – вода несе.

Менше вкушу – менше ся рушу.

Менше самого себе.

Мертвого уд ямы ни несуть.

Мило му кой здоровый му тягли (зуб).

Каждому своє милоє.

Мüй менї милый – пиля мене го ни бий.

Кому што мило, най хоть до полы згнило.

Минуло - Микуло !

Всьо минає.

Помирите ся на свому хлїбу.

Ни треба з чужым муром муровати, ай из свойым.

Чужым муром мурованый.

Ты в другого млинї мелеш.

Якый млинарь, такый млин.

Быв єден мних, мав много книг - нич ни знав из них.

Многи єдному можуть помочи, а єден многих ни поратує.

Много желати - добра ни видати.

Много має, мало збає.

Много вüзни бирує.

Много ни пожадай, так будеш богатый, бо ни каждый богатый

у Бога пріятый.

Много дале узимі на дорозі зайдеш, кить на корчмах часто жолудок зогрівати ни будеш.

Многій тому ни розуміє.

Много цвіте, мало пристигать.

Многоє мине ся, малоє зайде ся.

Ниє так много, вбы ся ни минуло.

Што много – ни здорово.

Тко много говорить, тот мало робить.

Из многоглаголанія нїсть спасенія.

Моє – ни твоє, твоє – ни моє.

Ото моє, што йзїм та упю.

Кить ни мож, та – полож.

Ни бойить ся мокрый дождя.

Молитва міста ни глядать.

Де молитва, там кончена битва.

Молодый: голова – перва, лем зубы другі.

Молодоє - золотоє.

Молодый може, старый мусить умерти.

Молодоє, ож ся рве – из стовпом ся урве.

Лиш молодого дурня мож уженити, а старого тяжко.

Молодüсть лїнива, но старüсть плачлива.

Вто моя молодüсть пüшла – ни в чисть, ни в радüсть.

Лем потячого молока в нього ниє.

Ниє пüзнього молока, ани хлїба.

Тко хоче молоко сербати, мусить ложку мати.

Ни моє ся меле, ни я вдгрібаву.

Може му в хыжи молотити.

Побили ся молотникы на поповüм житї.

Мовчати ни гріх.

Мовчи, стара, буде по смерти вічна кара.

Ни до ладу вповісти, лїпше – мовчати.

Чія бы кричала, а чія бы мовчала.

Из малого манастыря мала милостыня.

Море буде из цяткы, мілійоны из лепты, а из бріхнї – клеветы.

За морьом кüнь – за грайцарь.

За морьом тимнїє, а у нас світлїє.

Прийде на пса мороз !

Ниє такого мотуза, обы му кüнця ни было.

Правоє, ги мотуз на тайстрї.

Йому вже споможе лем мотыка й лопата.

Тко намочив, тот и усушить.

Мüцный: вшытко має, лем у жибі порожньо.

Из мüцнїшым ни тягни ключку, бо годен тя взяти пуд нагайку.

У мраку ни розпознати осла уд коня.

Мудрый ся ни раз прислухує, кить глупый бисїдує.

Мудрым легко наказовати.

Мудрый, ги папіж.

Каждый собі мудрый, а другому дурный.

Того ради: мудро рубай – ни утнеш ся.

Якый мудрый, а пішо ходить.

Муж из жонов, ги вода з муков: збовтати – збовтаєш, а розбовтати – ни розбовтаєш.

У доброго мужа жона, ги ружа, а в проклятого раба жона в рüк – баба.

Без мукы ниє наукы.

Є мукы на рукы.

Мур ни прüбєш головов.

Головов – у мура.

Муха сїла му на нüс.

Є у мене така муха, што забрынить в мої уха.

И муха ни без бруха.

Ни плыне мыш у стозї.

Мняккый, ги камінь.

Мняккоє, ги кісто.

Де мнякше, там ступай.

Ни бойить ся мнясарош уд многых баранüв.

Тко поів мнясо, най грызе кости.

Чим май бüлш ріжеш мнясо, тым май бüлш болить серце.

Довгый панськый “міндяр” тай жидüськый “чекай”.

Міра – віра.

Міряєме порожньоє з ниповным.

Яков міряш, таков назад міряно дüстанеш.

Ни находить собі міста.

Дїла русина міста ниє.

Красно світить місяць, но сонце – красше.

Быв я уже и в міху и в тайстрї.

Добра на міху заплата.

Дїравого міха нитко ни наповнить.

Нагынай лозинку докüть молода.

Наглый, ги пинь на потя.

Надїя и спаня – журї станя.

Най ни буде тобов усяды повно !

Кому - най, кому - нич !

Богатому - най, бідному - нич – тото земська правда.

Де май тонше, там ся рве.

Напасть - велика пасть.

Напасть – зла річ, хрань нас уд ниї, Боже !

Навпереда никому ни плать, так тя за своє нитко ни вулать.

Ни пхай ся навпереда, айбо и в задї ся ни впставай.

От избыточного напоя барз голова шумит, прото между людьми битка и звада кипит.

Ни мож нараз на двох коньох сидіти. Нараз на двох стільцях сидит.

Ни пронесе насухо.

Насухо на выборы ни йдуть.

И новтарыш насухо ни робить.

Нашто ты вылїз на мою чиришню оріхы збирати.

Наів ся до шії.

Ни будеш ми попуд нüс брынькати.

Ни будеш ми туй фіглї чинити.

Ни вє з нив цїпкы.

Ни дав бым за світ.

Ни довго тягне.

Ни йди в огинь – ни спечеш ся.

Ни лїзь в воду – ни втопиш ся.

Ни лїзь на дерево – ни впадеш.

Ни годен быти каждый Катана Иван – капітан, ани обештер – Гриць.

Пак, ачий ни понесу на тот світ.

Ни попекло ся му.

Ни іш кüрку – ни вдавиш ся.

Небо – цїмболы, а зимля – басы.

Так, же юж небо к земли притисло.

Треба – неба, але, живши, треба й – хлїба.

На тобі, нибоже, што минї ни гоже.

Змагай ся, нибоже, тай Бог ти поможе.

Нивинный, ги дїтина.

И нивинного вішавуть.

У ниволї ниє долї.

Ниволя – вто наша доля.

Нидозüр - готова шкода.

Кыдьбы нивістка брехала, лем – ни бреше.

Ниправда лем раз добра.

Двычі з ниправдов ни походиш.

Двычі ся ниправда ни уплатить.

Нираз скорше скильтуєш, ги заробиш.

Несе, ги рак дрüждї.

Тко нищасный – та вд вінця до кüнця.

Вон неукій свиріпо идет: и сын самоволный блудный будет.

Ничесного и в церкви бють.

Нищастя ни ходить горами, лїсами, ай помежду людій ся плянтать.

Нищастя и на гладкüв дорозї придавать ся.

Ни видати, ни чувати.

Ни вüл, ни корова.

Ни – вон, ни – вдну, ги оболок.

Ни горі, ни дольü.

Ни дома ня ни лиш, ни в поле ня ни веди.

Ни квасноє, ни солодкоє.

Ни на язык, ни в рот.

Ни пес, ни мачка.

Ни згусти, ни свисти.

Ни шиє, ни поре.

Нигды ни ся вродить тот, обы каждому заткав рот.

Ци ты тото, Нікіто ? Ни я тото – мüй тато !

Нитка там ся рве, де тонко.

Ни всї ми ниткы в бирдї.

До ничого ни треба соли.

Из ничого - нич.

Тко нич ни має - нитко го ни знає.

Дуже смілый: я – нич.

З горы – далеко, на гору – высоко, лїпше - нияк.

Дїла попа палинкы – стопа, а дяк - ни пє нияк.

Ни знає на котру ногу стати.

Нагавиця – ни скляниця, ни сказить ся. (Так говорили дїтьом

в ошколї, кой йих били палицив по гузици).

Ньüхтьом ся забрати – всьо забрати.

Нüс – лицьом красный.

За нüс го водять.

Ни тыч носа, куды тя ни просять.

Ни годен каждому нüс заткати.

Ни вткусять ти нüс.

Ни приязано ти на носї.

Ни тыч носа, куды тя ни просять.

Спустив нüс.

Выйшла тота нора, удкüть текла гладка вода.

Вто ни тої новты, што ты спüваш.

Высоку новту держить.

Нüч своє право держить.

И ночи ни має. (Робить !).

Нынї - жію, завта - гнію.

Нынї - менї, завтра – тобі.

Нїмиць изїв хлїбиць.

Ни єден нїмиць изнимать дьüвкам из головы віниць.

Нїмицї ся наів.

Нїмої дїтины и мати ни розуміє слово.

Шепнув нїмый глухому, обы вложив глухый рукы до жеба голому.

Убертавуть мнов, ги писсьым валовом.

Опстав ни при чüм.

Убходить ся з ним, ги з мальованым яйцьом.

Без убыстя ниє щастя.

Кой у обыстю ниє пса и мачкы, слободно всяды скачуть мыши и птачкы.

Обутого видко, а босого слїдно.

Каждый має иншакый обычай.

Без обіда гüрка біда.

До обіда біжить, три дны лежить.

Обіцянка - ганка, дурному - радüсть.

Обіцяти и горы, и долины.

Обіцянками ни проживеш.

Обіцянка - на сто лїт, платня - на динь.

И овес ни пес.

Ни давай овес корові.

Овому – сице, овому – без сице, а овому – псице. (Кой блаженной памяти Стефан Мустиянович, парох во Пилипци, проповіди по книгопечатаню писав, перебывав на тот час у нього на Верховинї общый знакомый Сабовчик, як fündüsinstrüctüsVerchovienis. Парох, трубку курячи, прохаживал по комнатї глыбоко задуманый,

и часто сам к себі говорил: “Ой тото так !”. Сабовчик пошивал старый капурак, и ся вопросил: “Пан превелебнїйшый все говорят:

“Ой тото так !”, та най скажут, ош “як” ? Раз Мустиянович станет перед Сабовчиком и кажет ему:

  - Ой тото так, абы єсь знал: “Овому – сице, овому – без сице”.

  А Сабовчик на то скоро промовил: “А овому - псице”, засміял ся на сіє слово глубоковченый и тихій Мустиянович.

И оттолї общенародноє єсть сіє присловіє на Верховинї).

Вовцы бы йзїли ту вüцю, что своє руно ни носит.

Єдны сьме вüцї, а другі – вовце.

Єдна торава вüця сто другых зарыхнявит.

Пüдла та вüця, котра своє руно ни годна носити.

На старüм огниску – ватрі – легко огня розкласти.

Огинь огньом ни загасиш.

Огинь – царь, а водиця – цариця.

Буду пуд нього вгня класти.

У вгинь бым за нього пüшов.

Де вгня ниє, там ся ни курить.

Добрі класти вгинь коло розміту.

Ни добрі ся з огньом дворити.

На вгинь бысь сикав !

И на вгни бы ни згорів.

Тко пиля вгне, тот ся гріє.

Уд огня біжу, у воду скачу.

Як огинь дерево палить, так кониць дїло хвалить.

Єден иде на опуст, а другый - на розпуст.

Єдному голодно, а другому холодно.

Ож бы в лїсї, лем бы в мисї.

Ож ни ріже – кров ни тече.

Ож охоты ни маєш, и хлїба ни маєш.

Ож ся з ним задираш - держ бігарь !

Ой так ой так - драв бы тя лоптак !

Око за око - зуб за зуб.

Оку більмо ни вадить, лем иппен ош ни видить.

Дозираноє сто раз гыне, кить очи ни видять.

Из ока, погара и мішка обычно можеш познати всякаго чоловіка.

Най буде из ока до ока - ни втпаде ти пüвбока.

Силованым оком ни мож позирати.

Такый, гибы з ока упав.

Очи бы іли, лем губа ни хоче.

Очи ся страхавуть, а рукы зроблять.

Боски очи видять нас и вдинь, и вночи.

В очох другого увидиш и стебло, а в свойых ни видиш и бревно.

У очи – брат, а поза очи – враг.

Замастив му очи.

Ишли бы очи, де были сночи.

Лем бы очи іли.

Уд газдовых очи кохать ся стадо овчий.

Плачте, очи, кить исьте ни позирали, што сьте куповали.

Такі бы сьте мали очи челлині, ги цибулї печині.

Чотыри очи – пüвсвіта, шість очи – цїлый світ.

Олüй навхтема уйде горі.

Овüн му – більмо в оку.

Овüн тя уведе.

Овüн и чоловіка йзїсть.

Ввüн бы каждого влапив.

Тко оре-сїє, тот ся надїє.

Зори мілко, посїй рідко, вродить ти ся дїдько.

Посади орішка: докüть ты спиш – орішок росте.

Восени жминя дождю – жминя калу, вяри кобиль дождю – жминя калу.

Восени нїгде сїсти, вяри – тїсно сїсти.

Осуда ни лїзе на бука.

Отиць єден выкохать дванадцятеро дїти, а дванадцятеро дїти ни дüздрять єдного вüтця.

Всьо купиш, лем вüтця з материв ни купиш.

Отче наш, што нам даш ?! – Дай нам горазд и хлїб наш.

Ни тот отиць, тко вином вскормил, ай тот отиць, тко розума навчив.

Сынку, кыдьбы ты свого вüтця слухав, та типирькы бы ти бирüв, авать капраль по хрыбту ни бухав.

Там отиць и мати, де є ся чим зайти.

Там отиць и мати, де мож добрі обстати.

У кого ниє вüтця, у того ниє лиця.

Хоть по старому, хоть по новому, а втиць усе старшый уд сына.

Якый отиць - такый сын, якый млинарь, такый млин.

Была бы охота – заладить ся всяка робота.

Уд Павла до Савла.

Якый Павел, такый Шавел.

Павлику, упав ись на руку.

Палинка душу нищить.

Палинку збытком пил, та про ню омалїл.

Тко палинку пє, довго ни жиє.

Укажи му перст, а ввüн руку просит.

Пан и в пеклї – пан.

Пан – пан, лем жебрача тайстра.

Пан ся гостить, а кüнь постить.

Панове по панськы, а мы лем так, як тайстра заносить.

Из панами ни добрі из єдної мисї чиришнї істи.

Казав - пан, вчинив - сам.

Кить ид панам идеш - из домü йди.

Кить ты – пан, та пошто пішо ходиш ?

Ни всякый пан, тко має доломан.

Ни дай, Боже, з Ивана пана.

Ни добрі з панами в єдно блюдо сягати.

Ни добрі ся з панами цїмборовати.

Полїпшаву ся, пане, лем кой ня ни стане.

Сижу собі, ги пан: курю піпку и доган.

Я нивиликый пан – зайду ся хоть из чим сам.

Якый пан, такый крам.

Панськый: чекай - жидüськый: дораз.

Панькати бы, ги молодицю.

Треба бы му на папулю колодицю прикапчати.

Ни пасли мы з раками свінї.

Пасуля – тото наша годуля.

Щи й пасуля ни уварена, а ввüн уже дома.

Паска – лепіска, а ощипок – насыток.

Паска пасков, а без ощипка сытый ни будеш.

Паска – на празник, а хлїбиць – денно на праздно.

Што нам паска, кыбы – порося.

Добра паска, кой пиля ниї є шовдырь и ковбаска.

Чекали, ги сяченої паскы.

Тото тобі ни пахати.

Паша, лем ни наша.

На пня, а ни на чоловіка мож сикати.

Прибери пня, та буде му ймня.

Прибери пня, дай му ймня, та буде – чоловік.

Волїли бы ся на дьüвоцькüм перевозї ни ввідїти.(Кажуть, кить ся чоловік из жонов ни парує).

 

Перди, Грицю, в рукавицю ! (Сисе є геніалноє товмацтво-перевод, узятої уд Плутарха латынської пословицї, што латынїков звучить так: “HicRhodüs,hicsalta” - дослüвно значить: “Туй Родос, туй скачи” – иппен так уповіли єдному хвалькови, што, кой ся фаттьовы змагали, сам скочити далеко ни мüг, та все казав, ош там, у них дома, на Родосї овüн бы скочив, а иппен у них туйкы ни годен. И товды єден из фаттьовüв приступив ид ньому, дуркнув ногов у зимлю, та му каже: «HicRhodüs,hicsalta”, што наш Александер Духнович геніално стовмачив: “Перди, Грицю, в рукавицю !”. P.S.Кить, кой им быв малый, та м штось провбайловав, а ни вдавало ми ся, та Мамка все ми казала так. Лише через рокы м ся дüзнав, ош она цітовала самого Духновича !)

 

Перекладує, ги лях на сято. (Полські поміщикы на Спіши и на Шарыши, а такожде и мадярскіє через иєзуїтов славянскаго языка из Полші принуждали нашых кріпаков работати на наші сята).

Докüть ни перескочиш, ни кажи: “Гоп !”.

Пересол – на чолї, нидосол – на столї.

Треба перетерпіти, што ся ни дає перемінити.

Запиши пером – ни утягнеш волом.

Легкоє, ги піря.

Перстом на нього вказувуть.

И перст бы ублизав.

Пак, ачий им из перста ни уссав !

Сперву – пожуй, а пак – промыкай.

Первый – віниць, другый – кониць.

Пес бреше, вітер несе.

Пес и на чесного гавкать.

Пес кудлатый, а простак богатый, того ся хоронить.

Пес на дяка вырчить, кой тому нога з чізмы ни стырчить.

Пес пса по хвосту впознає.

Пес псу – брат.

Пса впознати по шерсти.

Псу брат песї сын – сукы сын.

Псы сало йзїли.

Близь держ пса, кить у вовка полуденкуєш.

Выє, ги пес.

Вирсь псови, та тя ни вкусить.

Де ся свої псы кусавуть, най ся чужі ни мішавуть.

Єден пес, єдна мара, єден чорт.

И пес ся сердить за нüс.

И пес ся товды збісить, кой му май горазд.

И псови путь ни уповість. (Бо – гордый !).

И йсе ни пес.

Из пса ни буде солонины.

Кажи псови, пес – хвостови.

Кулявый пес заяйця ни догонить.

Лїпше псови муха, ги пясть поза уха.

Ни позирай на пса, ай – чій пес.

Ни товды псüв годувуть, кой бы на вадаску йти.

Прийде на пса мороз.

Пес махать хвостом, бо хвüст ни годен махати псом.

Пусти пса пуд стüл, а ввüн лїзе на стüл.

Нїмый пес кусать.

Хромого пса легко догонити.

Як пес косить, так пес гатї носить.

Писсьый голос ни йде до неба.

Писсю ти лабу !

Перди, Грицю, в рукавицю !

Добрі ся пестити, кой ся може змістити.

На Петра ледвы душа тепла, а на сяту Марю, што хочу – варю.

На Петра ледвы душа тепла, а у Иля черево, ги у кобылы.

На Петра нїт тепла, а по Петрї – по теплї.

Згодив з пеца на голову.

Ани пеца, ани лавы.

Тко ни хоче пецуха, ни буде мати пастуха.

Піч, кочерга, лопата и ожух помагавуть упечи осух.

Кого ни пече, тот ни плаче.

Кого ни пече, тот ся ни вдягать.

Кого пече, тот ся вдтягне.

Печеный голубиць никому в рот ни впаде.

Печеный злодїй.

У Пештї псота худобнüв тещи.

Уд пива - голова крива, треба пити доста, обы была проста.

Пилує, гибы го татаре тїряли.

Пирогы в три рогы.

Тко за порüг тому – пирüг, тко вд порога – тому серенчлива дорога.

Пиши, пане: пропало !

Писав на владу – дüстав по заду.

Ни вшыткы думкы мож списати.

Ни вдає ся из писмом орати, тай из книжкы копати.

Ваші пють, а наші пяных бють.

Тко збытком піє – гроб собі рыє.

Тко як уміє, тот так и піє.

Май розумноє пітя, ги клока.

На многія лїта пила бы планїта.

Як ни пити, кой так тяжко жити.

Тко ни піє, тот ни жіє.

Хоть пій – умреш, хоть ни пій – умреш.

Ци піє, цини піє – навхтема пяный.

Ни радь ся вд піяка, бо вд піяка порада ледаяка.

Єден плаче, другый скаче.

Ни плач – дам ти колач.

Товды плач, кой яжеш міх, а ни товды, кой го розязуєш.

Яка плаца, така праца.

Бüлше плачüв, ги колачüв.

Жüнка – плаче, дїти – плачуть, и сам – плачеш, а лїпшого ни глядаш.

Плете лянджі до світа, дві-три ни пришити, ни приплатати.

Изза другого плеча доброє полегчіня.

Наплювали му до каші.

Ни плюй у тарüл, з котрого іш.

Ни плюй вышше носа, бо ся вбплюєш.

Плюнув, ги кумняцькый из моста.

Плюнув меже очи, а каже, ош дощ паде.

Плуг да борона самы ни богаты, а весь мір кормят.

Поволи дале зайдеш.

Повсюды добре, де нас ниє.

Повідав Юрич, ош из того ни буде нич.

Погар первый, ги по грудї, другый иде, ги по ледї, а тритьый дольü сам пüде.

Тко погыбать, и за брытву ся хапле.

Кому ни даш погынути, тот ти ни дасть жити.

Погнойив, ги на цибулю.

Пüлло жити й на долінї, кить ниє в тайстрінї.

Подїлїм ся, ги Рахманы з яйцьом на Виликдинь. (Говорить ся за дїльбу чогось малого).

Кить идеш зычити, памнятай, ош треба буде уддавати.

Кой позычавуть, та тя величавуть, а кой уддавуть, та ти лавуть.

Тко пüзно ходить, сам собі шкодить.

По праві пüзно раховати, а по свальбі пüзно ревати.

Так на ня позирать, гибым быбыв му матїрь-вüтця вбив.

Пüшов, ги Дранкова мати з нисоленыма богачами.

Кидь пан зве – подь, радше – ни ходь.

Кить піркош зве – подь, радше – тїкай. (Піркош – мадярськый шандара из кугутячым пером за клебанив).

Де поклав, там лежить.

Де сь ни поклав – ни глядай.

Сятый покою, горазд з тобою.

На чійüм покрови сидиш, того співанку спüваш.

Ни политикы, ни граматикы.

Половина світа скаче, половина плаче.

Гибы зполудне му зыйшло.

Помалы далеко зайдеш.

Тому ни поможе ани сятый Боже.

Угу ! – яка сь ми попадя.

Пüп у звüн, а чорт у клепало.

Пüп – до попа, а хлоп – до хлопа.

Пüп двычі проповідь ни каже.

Попови в ласцї до посяченої пасцї, по посяченüв пасцї ни стою ти в ласцї.

Попüв міх, жебракüв кüнь нигда ни сыті.

Бог - за попом, а попадя з хыжі – вон.

Кому – пüп, а кому – попадя.

Кüлко попикüв, тüлко типикüв.

Упстав ся, ги пüп на сухари.

Ги маєш пüлло поповати, волїєш лїпше газдовати.

В корчмі ся поповати ни дасть.

Допоповав !

Тото добрі попорено и переплачено.

Лїпше порада, гикой зрада.

Высокі порогы на наші ногы.

Порося, преврати ся в карася !

Короставоє порося даремно чесати.

Над другым ся насмієш, над собов поплачеш.

На пословицю, на дурака и на правду суда ниє.

Давна пословиця ни задарь мовит ся.

Ани посла, ани хüсна.

Кажи послови – бывайте здоровы !

Якый посел, такый хосен.

Як собі постелиш, так ся успиш.

Як постелив, так ся успав.

Убув писсї постолы.

И там посходит, де ни посїєш.

Тко ни посїяв – ни буде збирати.

Кить ни потече – цяпне.

У потемках ушытко - чорноє.

Скрепче ся в потылицю.

Витко потя по пірю.

И потя ся напє.

И в потяти є серце.

И потяти треба гнїздо.

Ранноє потя зубы прочищать, а пüзноє очи втирать.

Ранноє потя кости довбать, а пüзноє – очи протирать, што май потüм, вто – сто чортüм.

На кüнци дасть ся відїти, ци мож похвалити.

Прабог го знає, ош куды пüшов.

Правду брешеш ?

Правдї давно звонили.

Правда фіглї ни любить.

Правда на динцьови моря спочивать.

Правда – на нибі, а на сьüм світї – у жибі.

Правда очи коле.

Правду вповісти ни гріх.

Правдов цїлый світ найдеш.

Правда ся топить, кой золото выплывать.

Правду похорониш, тай сам из ямы ни улізеш.

Правда, ги влüй – навхтема горі выплыве.

За правду ся ни серди, ай здыйми клебаню и ся поклони.

И – правда, и – ниправда.

И твоя – правда, и моя – правда, и всяды – правда, а правды - нигде ниє.

Кажи правду – прüбють ти голову.

Тко на правду реве, того доганявуть.

Ни глядай правды в другому, кить у тобі ї ниє.

Ни раз – уповіш правду, та лем собі найдеш галибу.

Така правда, гибы из мотыкы стріляна.

Така правда, ги вош кашле.

Така правда, гикой Бог на небесї.

Што – правда, вто – ни гріх, а што – тайстра, вто - ни міх.

Ид якому праву прийдеш, такого стüй.

У права без сирця управа.

Всьо лади меже празниками.

У тыждинь – ни праздно, а нидїля – празник.

Бüлша праца – бüлша плаца, менша праца – менша плаца.

Без працы баба й колачüв ни напече.

На што ни працуву, за тым най ни бідуву.

У Прешпурку найдеш онучку на дручку. (Прапор).

Тко привстає – тому світа ни стає.

И на вовка бывать пригодка.

Ать ся придало - богдай ся ни придавало !

Прийдеш до ня – принеси ми, пüду до тя – дай ми.

Прийшов им ид водї, айно дале – годї.

Прийшов им, ги поламаный млин.

Прийшло му по руцї.

Прилизує ся, ги пес.

Припекло му на нüхтя.

Без причины и кісто ни кысне.

Красно говорить пріятиль, правду вповість нипріятиль.

Продав бы й душу.

Продавуть нарüд за пенговы.

Скорше продаш, ги купиш, и скорше стратиш, ги найдеш.

Такоє пожирай, обысь ся ни вдавив.

Пропав, ги сüль у окропі.

Пропав, ги камінь у водї.

Тко пропивать – чкодливо дны збывать.

Пророк, вшытко промок.

Де тя нитко ни просить, най тя там мара ни носить.

Тко ся попросить, ни убирать из хлїба ость.

Ани прüсьбов, ани грüзьбов.

Тко ся часто присїгать, тому ся мало вірує.

Псота нагнала ня до кüзього рога.

Свобода – з рота, а кругом – псота.

Ни живüт, а сама псота.

Потя – на лїтаня, легкомысленный – на играня, а добрый ученик – на читаня.

Волный, ги птах.

Кой потя имавуть, весело му спüвавуть, а кой го запруть до клїтї –

держать го там и взимі, и влїтї.

В путь ся лади, тай у тайстру бери.

Ни ходи путьом-дорогов правов ногов.

Лем бы го з пушкы устрілити.

Ни пхай ся, де тя ни треба.

Дам ти по пыску. Дав по пыску. Держ пысок.

На пысок бы ся зыйшла, лем обычаї брыдкі. (Так уповів свекор свойüв нивістцї).

Пяниця подлый гость – ни знає коли дость.

Пяніцї – пиля скляніцї, мати з дїтьми – голодувуть, а жиды – телек лицитувуть.

Всякый пяниця и блудник обнищаєт.

Ни сануй пяницю, ай на нього завчасу бери до рук палицю, газдыни подай качüлку, а сам вхоп го за чüлку.

У пяніцї цураві нагавіцї.

Пяного и Бог сокотить.

Пяному и море до колїна.

Пяному и Христос ся удступив.

Пяному кажда дорога и слызька, и довга.

Пяный впив ся, ги свиня.

Пянство до горазда ни доведе.

Пянство – великоє свинство.

Де много пікачок, там мало каші.

И за пінязї вшытко ни купиш.

Пінязї ни трать, бо прійдуть в пропасть. Тот знає йих чтити, тко ни має из чого жити.

И піпы догану ни стойить.

Ни сунь ся, пятнице, сперед субботы.

Лїзе, ги рак из дрüждями.

Товды ти буде, товды ти стане, кой Раковці другый раз ся верне. (Ференц 11 Раковці у 1703 г. пудняв восстаниє протü Габсбургüв,протü онїмечованя и окатоличованя мадярськых восточных княжеств в Семиградї, в Трансилваниї. Восстаниє ся начало из території Верховины, населеної русинами. Хотячи ся на них уперти, Ракоці яв защищати права православных, што означало дїла русинüв и соцїалну выгоду, бо воинствувучый товды католицизм и уд инославных житильüв, и вд уніятüв, требовав ся подати в пользу католичеського духовенства. Русины пуддержовали Раковція, и раховали го свойым оборонцьом).

Тко рано встає, тому Бог дає.

Кить ни зранку, ни буде й до останку.

Рахуєме порожньоє з повным.

Рахує ся, ги жид.

Реве, ги стрижка на міру.

Решетом воды ни начиряш.

Иржа на жилїзї, а ниправда в чоловіцї ся ни втайить.

И ризы бы з Христа пропив.

И у Римі попасувуть свінї.

Тко ни робить, най ни ість.

Тко ни робить – лихым гонить.

Як робиш, таку плацу вхопиш.

Все ся найде робота, кыдьбы была охота.

Горить му робота в руках.

До роботы – “ой !, а до іды – “гой !”.

Кажда робота легка, кить ї охотно робиш.

Тко на поповüв роботї ся врве, тому ни слобüнно звонити.

Сисе тото робота – через тыждинь субота.

Зломили му рогы.

Ниє рода без урода – без сморода.

Родак кить ни заплаче, та хоть зазвідать.

Родины, ги вербины, а свого ниє.

Родина, ги тритя вода на кеселици.

Родина: уд Адама – до Євы.

Роздати своє нищым – упстати ся ни з чим.

Розлитїли ся, ги липовоє клиня.

Розüбрали, ги цигане цирьков.

Розсыпало ся, ги пуста піч.

Добрый розум у ковды ни поведе.

Але, але - май розум, Михале.

Ани розума, ани чести ни має, а так бідному хыблять обає.

Будь здоров, розуме !

Розум прийшов, кой з торгу йшов.

Навчи ся уд кума розума.

Ниє му намістї розум.

Ни знає де му розум.

Панськый розум, а твüй безум.

У кого ниє розума роженого, ни буде й навороженого.

Ум за розум зайшов.

Якый ись розумный, а босый ходиш.

Йой, бо сь розумный !

Розумный на свüй хосен.

Розыйшло ся, ги піря по водї.

На рожен махати – з рогатым ся бости.

Роком ходить самокыша.

Довжый рüк уд ковбасы.

Што рок, тото пророк.

Покля сонце зыйде, роса очи уість.

Розкошу мало, а псоты онь поза плоты.

Росте, ги гриб.

Росте, ги з воды.

Росте, росте, а чим годовати ?

Ростуть дїти - ростуть старости.

Из рота ми унняв.

И з чужого рота бы урвав.

Ни задарь рот годує.

Ни мож у рот бüлше брати, ги ся в ньüм умістить.

Нигда му рот ни стає.

З ротом далеко дüйдеш.

Чужым ротом ни будеш сытый.

Рыбы без кости, а чоловіка без злости – ниє.

Рыба глядать де глубже, а чоловік – де лїпше.

Є рыбы у водї, кой істи годї.

Ниймай рыбу сперед сака.

Ни чиста рыба, што в водї.

Ни рыба – ни мнясо.

Втїкай, ряндя, бо цуря йде.

Руков ся бє тїло, языком – душа.

Руками – дай, ногами – ходи.

Рука руку мыє, а вбі – білі.

Рука руку утирає, нога ногу пудпирає.

Даш руками,а нивуходиш ногами.

Єднов руков дає, другов – бере.

Из рукы му вдарило до головы.

Ищи Божа рука на тя впаде.

Ид собі – довга, а вд себе - курта рука.

Кажда рука вд собі крива.

Кажда рука вд собі горне.

Тко руку надставить – дай му.

Своя рука – ладыка.

Сятили бы ся многі рукы, прапав бы многый рот.

Ий бо тот довгі рукы має.

Чужыма рукома лем грань гребсти.

Кить ни загатиш рукавом, та гунї ни доста.

Русин – пан бідї.

Русин печеный – добрый.

Русин мудрый по ярмарку.

Де русинова слїда, там усяды – біда.

За пінязї – милтовшагош, а без гроши – русин.

На нашив Пüдкарпацькüв Руси вшыткым русинам – біда.

На нашüв Пüдкарпацькüв Руси вшыткы русины – руні.

На русина – біс - русин в лїс.

Уд русина – меншый, уд мадяра – бüлшый.

Пан панує, а русин бідує.

Уродив ся русином !

Хоть бы русин ишов до Кракова, усяды му біда єднакова.

Два жиды – торг, два русины – битка.

На мою руську душу – правда.

Руські мосты, папüські посты, калвінськоє набожество, турицькоє малженство – всьо благоденство.

Филильуву головов !

Зеленоє, ги рута (бервінок).

Из ручкы до ручкы – ни буде мерзлячкы.

З ручкы – до ручкы.(Спосüб уплаты гроши).

А ты, сабаш, ни дивуй, кой увидиш клопüт мüй.

Тот на свüй сак рыбы наганять.

Пропало бабино сало.

Сам собі виден: было ни дрімати, ай позüр давати.

Сам собі – голова.

Сам собі ни вірує.

Сам ся вдомкне, сам прüмкне.

Самі сьме ни вмочи, а іли бысьме и вночи.

Што сам зробиш – на другого ни лишай.

У бабы ниє бороды, а мы самы з усами.

Такый наремный, што на вгни бы ни згорів.

Свальба сорочку найде.

Жону судять по свалбі.

Такоє наварила, што чорт бы го з мастив ни йзїв.

Ссважаня на воротїх ни висить.

Ни готовы – сватове.

Коли сватать – шістьма крятать,а кой прийде орати – нїшто впрягати.

Сватач – брехач.

Свекра – з пекла.

Свиня, кой бы ся чüхало, мусить городину найти.

Свиня спить, тай жиром снить.

Кой бы свиня мала рогы – світ бы ся перевернув.

Кой бы свінї рогы мали, всїх бы покололи.

Мазовицька свиня. (Мазовщане – єдно из головных племен, заселивших Полщу.).

Нашто свини монисто !?

Ни дай, Боже, свини рогы, бо всьых перебоде.

Товды ся наверне, кой свінї з поля тихо будуть ити.

Што свини до поросят, кой її уже палят.

В голові му свистить.

Ни свищи. Ни бреши.

Свободу – ни народу.

Буде писся свобода.

Свüй ми ни милый, а пиля мене го ни бий.

Лїпше своє платаноє, ги чужоє латаноє.

На свої крыла ся пустив.

На свойых ногах ходить.

Світ – ошкола.

Світло в храмі – уд свічкы, а в души – уд добра.

Світ розума учить.

И зо світа бы го упудив.

Рад, ги світу, рад, ги души.

Світлый, ги оронь.

Світнов бідов.

Ни свіча встане сперед Богом, ай душа встане.

Сятили бы ся многі рукы, зарвали бы ся многі роты.

Свять порося, свять, а порося – в кал.

Сятило бы ся з розумным загубити, гикой з дурным найти.

Лїнивому каждый динь – сято.

Докüть єдного сятого намалюєш, за дисятьох изїш, упєш.

И сятый бы му ни вгодив.

У сятої жоны муж – великомученик.

Кить ся до зимлї ни зüгнеш – гриба ни найдеш.

Там здыхать, де є.

Сигіньлигіньство губить чоловічество.

Дитятко – сигінятко.

Видав село ни сирота.

Ниє села без болота.

У нас у селї єдны Василї, єден Методій, тай тот – злодїй.

Чіє село – того право.

Сїм раз хыжу убыйшов, а двирї ни найшов.

Де ся сїм баб зüйде – ни трібно бüлшый вашар.

У мене сїмя – вто єдна, у жоны сїмя – вто друга, в дїточок – вто тритя, а всї три в єднüв комüрцї єднов ложков ідять.

Ни дай сирцю волю, бо будеш тирпіти ниволю.

Што в серци – вто на языцї.

Такый, ги живоє серебро.

Сестра – собі несла, брат - собі рад.

Сидить, ги контумація.

Сиди, ни бав ся.

Сидить, ги кусна.

За сидїня ниє ідїня.

Силовати бы, ги куму.

Силованым оком ни мож позирати.

Силный говорити.

Ниє такого силного на світї, ги чоловік, бо чоловік вшыткому кüнця дüйде.

Сирота, сирота, а пысок має, ги ворота.

Сирота у два роты: єдным ість, другым бреше.

Сиротї товды Великдинь, кой на ся білу сорочку взьме.

Біда сиротї и в широтї.

Позирать, ги сирота на світ, кой голодна.

Кой сироту женили, и нüч ся змалила.

Споможи сиротї – уколе ти очи.

Товды сиротї Великдинь, кой яйце дадуть.

Докüть сито новоє, та на клинку висить, а кой ся постаріє, та пуд лавицю го вержуть.

Так скачи, враже, ги пан каже.

Де ниє жалобы, там ниє суда.

Єще скоры на баранїх, а кушнїрї піють на них.

Тко пüзно ходить – сам собі шкодить.

Поскрепче ся й там, де ни свербить.

Скрипить, ги вüз нимащеный.

Скупый, ги чорт.

Скупый двычї платить, лїнивый двараз ходить.

Скупый много ни варить, лїнивый много ни находить.

Скупому душа дешевша гроша.

Ввüн ни так скупый, ги глупый.

У скупого навхтема пообідї.

У скупого што бüлше гроши, то бüлше горе.

Тко скупый, тот ни глупый.

Слава до неба, а кылы до зимлї.

Добра слава дорожа вд багатства.

Слово - вітер, картка – папірь, а пінязї – грунт.

Слово за словом слїдує – вшытко починок має.

Слово – ни птиця, улетить – ни ймиш.

Словами - сюды-туды, а дїлом - никуды.

Масні слова, сухі долонї.

На його слові бы вснув чоловік.

Часто єдно слово губить право.

Слуга – ни пан, а ты, хлопе, роби сам.

Иди, слуго, туй, иди, слуго, там – послужи ся сам.

Ни глядай слугу – сам ся служи.

Всякому слуху ни віруй, но паче испытуй и довідуй.

Тко ни слухать отця-матку, тот приходить до упадку.

Слїпый, ги овüд.

Слїпый, тко через решето, авать дале вд носа ни видить.

Слїпый слїпого веде, а вба в яму впадуть.

Слїпый хромому доганять.

И слїпый бы увідїв.

И слїпüв курици ся трафить зирня найти.

Лем слїпый ни видить.

Рад, ги слїпый путьови.

Якый смак, такый гріх.

Смирть за ухом.

Смирть ни выбирать – старых, молодых забирать.

Смирть ни трубить, коли губить.

Смирть причину найде.

Без смерти ни вмерти, а без гріха ни жити.

Бояти ся смерти - на світї ни жити.

Двох смерти ни буде, а єдна тя ни мине.

Добрі бы го за смертив заганяти.

Духом, бо смирть за ухом !

Лїпша смирть, ги живüт гüркый.

Ниє на світї тої керти, вбы мож уд смерти сперти.

Убходить, ги смирть.

Уд смерти ся ни спасеш.

Пüлло є смирть просити - лїпше ся вд ниї бояти.

По смерти ниє покаяня.

Сїмдисят и сїм причин, сїмдисят и сїм притч, а смирть лем єдна.

Єдна смирть пирийде всї сїмдисят сїм полонин уд Свидової до Руної.

Липне, ги смола.

Сміє ся, ги кобыла ид возови.

На погребі ся ни смій, тай на свальбі ни плач.

Брехливого пса май дале чути.

У мужа-пса и жона – собака.

Ци сова ни потя ?

Чиста совість у человіцї, а звіздяноє небо над человіком – майкрасші.

И ни зогрів ся в нього.

Загыблüв сокырї хоть най топüря ся наверне.

Затяв сокыру до твердого дерева.

Сокоти докüє што, бо пüзно кой измарниш вшытко.

Сокотить, ги на вбі очи.

Сонце высоко ходить, а йтак ни годно кажду закутину загріти.

Сонце – низько, вичüр – близько, кобыла – хрома ни буде скоро дома.

Загріло му сонце на черево.

Рано сонце світило, а вполудне ся затмило.

Хоть и сонце зайде, а біда біду найде.

Кой має быти солодкоє, най буде, ги мед, а кой має быти квасноє, най буде, ги оцет.

Соломку му перетяг попуд нüс.

Дай соломы волови, та гони го поволи.

Стара солонина добра.

Солодка сüль – нидобра.

И сон го ни имать.

Всякый сонливый ся облече в раздранная и в рубища.

Сорока гостї каже.

Сорока скрекоче – гостї прийдуть.

Всяка сорока уд свого языка пропадать.

Єдна сорока – з плота, а дисять – на плüт.

Чоловіче, ни вказуй ты менї сороку на колї.

Сорокай – ни сорокай: дай тридцять, и – бери.

До сороковых - як-так, а по сороковых – самый фляк.

Ближа сорочка вд кожуха.

Ближа сорочка, ги гуня.

И сорочку бы з ся дав.

И свойüв сорочцї ни віруй.

Сусїд – сусїдом: хоть спалить, хоть загасить.

Добрый сусїд - майближа родина.

Спить, ги заяйиць, скаче, ги заяйиць.

Спить, ги вбитый.

Спить, гибы шовком шив.

За спаня ни купиш коня.

З курьми лїгай спати, а з кугутами вставай.

Спороє, ги гріхы.

Спüвать, ги бузьок.

Старüсть – ни радüсть.

Старый, ги гриб.

Старым ся ни вродив.

Старого бог ни дав.

На старого – шор, на молодого – пришта.

Пониволи баба ся кланять, кой бреше.

Статок у дворї, а пискорї в коморї.

Як собі постелиш, так ся успиш.

Ни стискай, бо задушиш, ни пущай, бо вдлетить.

При стозї добрі колоскы збирати.

У стогу – на лугу, ци у стозї – при дорозї ?

Ниє такої повної стодолы, вбы щи єден снüп ся ни став.

За столом добрі сидїти, кой на ньüм є што істи.

Чій ся стüл мочить, того ся право точить.

На столї ниє межі.

Там бы ти столиць, де водї кониць.

Рüдна сторона – мати, а чужа – мачоха.

Стойить, ги болван.

Стоячи камінь мохнатїє.

И страва нидобра – горяча.

Ни мече страву поза плече.

Страх бüлшый уд переполоху.

У страха очи вилікі.

Стриженоє – ни кошеноє.

Стрижена ! Кошена !

Тко кому – стрык, тот тому – тык.

Тüлко, ги звізд на нибі.

Тüлко, ги мурянькüв.

Тüлко, ги псüв нирізаных.

Тüлко, ги смітя.

Тüлко, ги волося на голові.

Тüлко, ги в бога днüв.

Тüлко просить, ги за матїрь.

Тüлко йих, што воду бы ними загатив.

Студена(вода), ги искра.

Гибы стінї говорив.

Серенча – потя: де хоче – сяде.

Щастя – за горами, біда – за пятами.

Щастя з хвостом: слава того, што світ його.

Кыдьбы тüлко щастя, ги в Петрüвку пластя !

До суботы є роботы, а в суботу – май много.

И ты судина.

Новый судник, давный познаємник - майлїпше.

Легкый, ги сука по укочїню.

Сухый, ги липина.

Сына сирцьом люби, а прутом сїчи.

Вüтцьови скоменно, кой сын лисніцї ість.

Кіть раховати сыр и масло – пирогüв ни істи.

Сытый голодному ни вірує.

Та – што ? Де схочу – там скочу !

Йзїв бы й камінь.

Єдному и – сїна, другому – біда.

Уд красного сїна ни буде мати твüй статок бокы, ай – голі колїна,

айбо уд стирнянкы й соломы будеш го на ярь двигати колами.

Сїв, ги дружба.

Сїв, ги проказа.

Што посїє, тото й пüжне.

Так бысь пüшов, гибысь путь найшов.

Так бысь пüшов, ги з пічї вода.

Так, ги “Тисни” – гора.

Так го ся имать, гибы на стїну горох метав.

Так му было сужено.

Так му йде, ги на млинноє колесо вода.

Так му ся яло, ги свини в вінци.

Так стойить, ги тиля в Великдинь на ясльох.

Тайстрина – своя гостина.

Порожня тайстра дуже тяжка.

Тяжка тайстра – повна, порожня – щи тяжа.

У майстра велика тайстра.

У майстра порожня тайстра.

И ковдош из тайстров ходить.

Такоє быбыло ми ся й ни снило.

Такоє, ги бüг диривляный.

Такый, гибы го зварив.

Такый, гибы зпуд покрывала встав.

Такый, ги шибениця (высокый).

Такый-сякый кыдьбы быв, кыдьбы хлїба роздобыв.

Такый-сякый - ледаякый.

Такый, гибы улляв.

Щи ся такый ни вродив, вбы каждому угодив.

До твари – брат, а за хрыбтом – ураг.

Што тверезый гадать, тото пяный гварить.

Докüть быв телек, казав жид: “Пане Гаврило, якоє красноє имня Гаврило - онь из Богом говорило !”, а кой ни было телека: “Иди собі, Гаврило, ты – свинноє рыло !”.

Благоє тиля и дві коровы уссе.

Кому ни тиля, тому ни реве.

Ласкавоє тиля и три коровы уссе, а мыхравоє ани єдну нїт, и тым собі чкодит.

Кить у теплицях ся хоч купати, лади ся пріти.

Унняв му тирня из ногы, а собі забив гвüзд у голову.

Гибы на тирню сидїв.

На тирню ся яблыка ни родят.

Терпініє и труд всьо перетрут.

Терпи, терпи дуже, кой люде в церкви.

Терпить, ги жаба голодови.

И летюха ни добрі завернути.

Хоч ? – пüдеш за Тису, и там найдеш пирогами повну мису.

Велика титуля – порожня шкатуля.

Што из тітулы, кой порожня шкатуля.

Нич по великüм титулї, кой нїшто веричи до папулї.

Тиха вода берег мыє, а велика утїкать.

Тихо будь, ги вош у сорочцї.

Тише идеш – дале будеш.

Тлїє, ги Рахмане.

Старый товариш лїпше двох новых.

Товды буде, кой на мойüв долони волося уросте.

Товды бым тя відїв, кой свою потылицю.

Товды буде платити брынзу.

Товды бы ня болїло.

Тот бы и вд быка молока упросив.

Ци токан, ци хлїб.

Токма май добра, ги гроші.

Токма місто має.

Токмить ся, ги жид.

Широка – толока.

Тонкый, ги колопня.

Де тонкоє, там ся май скоро врве.

Топили ся, ги смола.

Доганяла торба торбі, а вбі – єднакі.

Торг гнїву ни має.

Торгує ся, ги жид.

Тяжко торопать, ги ворона з кола на кüл.

Тот ся ни народив, обы світу угодив.

Тото й было.

Ни тот дає, тко много має.

Несе - и ни тото, и ни сисе.

Я ни за тото, лем за золотоє решето.

Вшытко – трава, лем хлїб – глава.

Гара-бара, ни травы, ни вала.

Може быти и шовкова трав, кить мого коня ни буде.

Трафив голым на пяту.

Трафила коса на камінь.

Трафила на чоловіка.

Тримай ся – рукы болять, пусти ся – убєш ся.

Труд и праца – дома плаца.

Газдüську тріску сокоти, ги колач.

Докü в трісках - дотü в книжках.

Тріщить, ги босорканя на плотї.

Труба – на пся, звüн – на чоловіка.

Трубов ни ймиме заяйця.

Трясе ся, ги кляганиць.

Трясе ся, ги трепета.

Трясе ся, ги осика.

Валить ся, ги тупиця у залозї.

Тучный, ги гуска.

Докü тучный схудне - худый здохне.

Тыє, гибы на нього метав.

Тыждинь – праца, а до обіда – празник.

У нього на тыждинь дві нидїлї.

Тягне до білої березы.

Тягне ся, ги сало.

Тяжкый гріх тяжко замолити.

Тяжкоє, ги олово.

Тяжкоє легко ни понести.

Тїло без душі.

Тїснота – велика псота.

На готовüм угайиску добрі вгинь класти.

 И углы ся радувуть, кой лигіня Бог дає.

Ни мож каждому угодити.

Тко ся вголосив, тот ся впоросив.

Угрин з дуба впав, та спüвать: “Кыдьбы быв я знав, ош так добрі пуд дубом спочивати !”.

Удає ся, ги свердїл до вüльхы.

Удало му ся, ги Зївканови лайбик.

Ударило му з рукы до головы.

Указав ся – спрятав ся.

Там, де нич ниє, ани ни вкрадуть, анини загыне, ани вовк го ни взьме.

Укый ся нитко ни вродив.

Умер – дармо дай, а настав – куп собі.

Де тко ся дїв – усе вмер.

Хочеш – ни хочеш, а вмирати мусиш.

Тко як уміє, так най піє.

До Унгвару – на огвару.

Упав у верму (яму).

Упав на нього чорный истик.

Упріла сидячи, замерзла роблячи.

Упсовали, ги писсьый валüв.

Урвав бы чорту голову.

Лем раз ся вродив, лем раз умирати.

Ни умножай родить, а – урожай.

Усолодили ся, ги червак у хрінї.

Усох, ги рыба.

Ни вто сквернить, што в уста, а вто, што з уст.

Натягли му ся уха до сятого Духа.

Тко вченый, тому хлїб печеный.

Тко ся много учить, тот ся много мучить.

Аще право справувучи ся добрі учити ся будеш, тым перед Богом славу, а людьми благу похвалу добудеш.

Кить ся сам ни учиш, та тя світ научить.

Кить ты ни учиш сам себе, та другі ни учать тебе.

Волю свої уши, ги чужі гроші.

Ушытко в добрі, лем єдно хыбить, бо ми в жебі грüш ни черчить.

У фашанкы якый-такый фотляк думать, ож ся ввüн уженить, вать уддасть.

Загыблüв фийсї, коли и топорище ся наверне.

Фіглі-міглї чинити.

Тото ти ни фіглї !

Многі фіглї Бог карає навікы.

Тко ість флякы, гадать, ош каждый такый.

Фыц – пінязь на місяць.

Добра халупа, кой має уха.

Хата на лабах.

Кажда хатка – друга гадка.

Своя хатка – родна матка.

Хаща – ухо, поле – око.

Хвалы - до повалы, а з ничого – нич.

Хвальба – до неба, а в міху – нич.

Хвальба сорочкы ни дасть.

Хвалит, гибы мастив.

Легше хвалити, ги зносити, терпіти худобство.

Што ся нам хвалити, кой нїшто варити.

Ни хваль динь сперед заходом сонця.

Ни хвали ся тым навпереда, што чинити хочеш.

Хваста маста баба Наста.

За добров хвильов злу ждай.

Хвüст голові хоче розказовати.

Йому нич ни хыбить, до хыба лем птичоє молоко.

Хыжу бери, а зимля – царська.

Хыжа ни тїсна, кить чилядь ни збісна.

Хыжа – ни костьüл, корчма – ни квартїль

Хыжа – ни цирьков, люде – ни янгелы.

Хыжа – пекло. (Многого ниє).

В хыжи - и рай, и пекло.

Кüлко хыжок, тüлко гадок.

Тота хыжа ни пуста, де ся варить капуста.

Хыма, Пазя, Таця, Феця ни раз ся посходили до свого свекра, порадили ся и зложили по грошу, та понапивали ся до куражу.

Хлїба ми є дано, кой зубüв ни стало.

Буде хлїб честовати, кой свойым постолом буде чир сербати.

Де хлїб та вода, там ниє голода.

Докüть я мав семирüчный хлїб, та ни бояв им ся й сто бід, а кой ми ни стало хлїба, упала на ня всяка біда.

Из хлїбом добре хлїб найти.

Кобы сякый, кобы такый, кобы быв, кобы хлїба роздобыв.

На готовый хлїбиць найде ся ідиць.

Ни устачило му хлїба, та мусїв колачі істи.

Уд самого хлїба та воды ни барз будеш мати бокы повны.

Уд хлїба нидопеченого и уд фелчара ниученого своє здравіє храни.

Сперед кеньєра хлїба ни купиш.

Пой, хлїбе, изїм тя !

Хлопиць росте, ги камінь.

Ходить, ги бабино тиля.

Ходить, ги голодноє лїто.

Ходить, ги дурный из двирьома.

Ходить, ги кірелїсник за попом.

Ходить, ги низапертоє тиля.

Ходить, ги Ферковы тилята.

Ходить, ги гусарськый кüнь.

Кить по вершках хоч ходити, учи ся сперву цабати.

Тко пüзно ходить, сам собі шкодить.

В зимный холод всякый молод.

Вшытко єдно: хоть головов у каміня, хоть каміньом у голову.

Вать гуди, вать гроші вертай.

Хоть – горі, хоть – дольü, а ниє лїпше, ги домü.

Хоть ня пиши, хоть ня лиши.

Хоть попу – дїла мене, лем кой ни на мене.

Хоть я поім мнясо, а ты – зяму, хоть ты – зяму, а я – мнясо.

Хоть бы й голодом, лем бы – холодом.

Хоть бысь до Росиї пüшов, тай там робити мусиш.

Кой хоч дашто мати, мусиш много страдати.

Кой хоч дашто привбріти, мусиш много терпіти.

Нихотя, нихотя, а поіла й крыхотя.

Такый из нього хосен, ги Богови з борсука.

Хворого – пüст, пяного – молитва, а сонного – пінязєй рахованя нидалеко вд себе одстоять.

Хворотї ни найдеш лїка, кой маєш ити до віка.

Наганяным хортом нимного заяйцьüв имиш.

Ни хüсна, ни посла.

Храм – ни корчма: калап - дольü.

Де храм – я там.

Христос на земли понизив ся на брак, а у скупого чести ни має жебрак.

И стару бы хрусталь бы зносила.

Тко утапать – и за піну ся хапле.

Тко хоче дашто мати, має рано вставати, а пüзно лїгати.

Тко чести ни має, ани сто ковачüв ї му ни прикує.

Тко ходить по свойüв воли, упаде до неволи.

Худоба, и – тото.

И в цапа бы молока упросив.

Каждый цап свому хвостови рад.

Увидить царство, кой кüнь краденый.

Много цвіте, мало пристигать.

Того цвіту по всьому світу.

Плювай, Грицю, наша цирьков.

Цибулю, чиснок, буракы и пастернак у великüм притиску погрызе ниборак.

Удпала му цицька вд рота.

Цоркоче, ги потак.

То є цнота над цнотами: держи язык за зубами.

Такый цуравый, гибы з неба впав.

Циганин розмінює правду на бріхню, та з того и сам сытый, и дїти годує.

Ни так у нас цигана бють.

Прошто циган клїщї держит.

У циганина три душі: єдна – в руцї, друга – в нозї, тритя – сперед нього біжить.

Циганин ни дав бы єдно лїто за сто зим.

Циганин угля ни продає.

Веде ми ся, ги циганинови на пшеницю.

Каждый циган свого коня хвалить.

И ты – цыт, и я – цыт: каждый свойыв бідов сыт.

Ги бы цьüвку заткав.

Час над часом ни стойить.

Вже бы час раз ид розумови прийти.

Часть – по обочи, а біда - сперед очи.

Чекай: твоє ся мололо, най ся и моє меле.

Чекай, чекай, Иванку, як прийде до останку.

Чекать, ги жид Христа.

Чоловік богатый а пес кудлатый – тых ся хорони.

Чоловік гордїє, кой му ся добрі дїє.

Чоловік за свою доброту прийде на псоту.

Чоловіка ни важать фонтом, ни мірявуть шухом.

Чоловік - ни д чоловікови. ( И звізда от звізды разинствуєт во славі).

Чоловік размышляєт, бог разполагаєт.

Чоловік ся змагає, а бог допомагає.

Чоловік стрілять, а бог кулю водить.

Чоловік – чоловіком, а свиня – свиньов.

Чоловіком ся дїє.

Доброму чоловіку што ни динь – празник, а злому и в празникы –

буднї.

На великого чоловіка – мала шіпка.

Ниє чоловіка без похыбы.

Ни знає чоловік на што прийде по смерти.

Ни знає чоловік уд чого тыє.

Ни тот є чоловік у богатстві, што в нищитї.

Уд пüллого чоловіка и часть шаты удріж, так из ним ни будеш мати криж.

Якый чоловік, така бисїда.

Ворошный лем чимирь добрый.

Чеперить ся, ги жаба на леду.

Пищить, ги червак.

Хыба му в материнüм чиривібыло лїпше.

Свойым черепком ходить.

Челленый, ги бурак.

Челленый чоловік.

Чиснок, цибуля – пудскоч, Микуло.

Чистуй ся, докüть тя громада честує.

Добрі ся честовати, докüть громада честує.

Чисть за чисть, а брынза за гроші.

Чисть из хüсном уєдно ходять.

Кому чисть, тому и хвала.

Краше єсть чисть заслужити, ги наслїдити.

Милїша чисть, ги волüв шість.

Наша чисть – кликати, а ваша чисть – ни прийти.

З честив пüдеш через світ, а без чести - ни до сусїд.

Играйте, чїжмы мої, бо суть у ня дома трої, тай сисї ни мої.

Што я буду чинити на тüм білüм світї ?

Так чинь, же бы и вовк сытый, и баран цїлый.

Такый, ги чир нисоленый.

Ци дали ти челлені чоботї.

Чистота – сама перша цнота, альбо: де на дворї чисто, там и в хлїві пусто.

Ни написано му на чолї.

Чорный, ги чорт.

Чорноє по білому. (Писмо).

Чорно – чорно, біло – богдай было.

Чорт вірує.

Чорт знає !

Чорт му носить.

Чорт ни плаче, кой монах скаче.

Чорт ни спить, ай люди на баламуту зводить.

Чорт – паном.

Чорта – ймиш, а диявола - йзїш.

Чорта рідкым грибіньом треба чесати.

Чорт чортом и буде.

Чорт – у клепало, а пüп – у звоны.

Де чорт ни застиг – бабу посылат.

И чорт бы ни прибаг.

И чортови запалити треба свічку.

Най ся журить чорт, бо душі ни має.

На кого чорт, на того и люде.

На чорта – перерüс, на чоловіка – нидорüс.

Ни малюй чорта на стїнї, бо годен ся зявити.

Ни такый чорт, ги го малювуть.

Ни такый чорт страшный, ги намальованый.

Ни чорт, ни біс.

Пüшло, гибы чорта з міха упустив.

Убогый чорт, бо ни має душі.

Якый чорт, такый диявüл.

Чого ниє, того й ни треба.

Што глядав, тото дüстав.

Што мінї до того - ни моє ся меле.

Што на серци, тото й на языцї.

Што ни красно, тот ой ни файно.

Што ни мож - тото полож.

Што нискладно, вто ниладно.

Што з воза впало, тото пиши: пропало.

Штось – пиши, штось – лиши !

Што сь дüстав - тото твоє.

Мудрый каже: штось буде.

- Набизüвно штось буде ! – каже кум.

Чудо христіянськоє.

Рукома ся чудо ни дїє.

Чудує ся, ги тиля на нові двирї.

Видить чужоє пуд лїсом, а ни видить своє пуд носом.

Чужа кошара вüцї ни плодить.

Чужоє - дорогоє.

Чужоє ни кыни, своє ни лиши.

В чужому выбирати, а дарованому коньови в зубы позирати.

Добрі ся на чужüв шкодї вчити.

Тко чужоє хоче, уд того бüлше пропаде.

На чужüв земли ни доробиш ся хлїба.

Уд чужого взьми, а свому дай.

Из чужого коня и серед болота стягнуть.

Я за чужым - з тайстров, а чорт за мойым - з міхом.

В чужинї и галузка бє.

Чим дале в хащу, тым бüлше галузя.

Шаленого Ивана - дурный Янко.

Шаленому нїсть ся што чудовати.

Шіпка по шинку: якый корчмарь - така й палинка.

По Мигальку – шіпка.

Золотов швайков и муру прüбєш.

Шибениця !

Мовчи, бо за правду - шибениця.

Шилом мак істи.(В крайньüв нуждї).

Уйшов на шило.

Ни добрі з шин ключкы тягнути.

Туй – шиє, туй – поре: вшыткым ниткам – горе.

Добрі ся ширити чужым.

Широко му за ухом.

Чкода, же є мудрый, а пішо ходить.

Чкода и пса угнати.

Тко чкоден, тот и грішен.

Шкоден – грішен.

Ни шкода бы го из пушкы устрілити.

Ни гріх чорту шкодити.

Чорту – на шкоду.

Ни шкрябай ся, кить тя ни свербить.

Шором, ги капуста з росолом.

Што сь собі наварив, тото и йзїш.

Яблыко паде, тай шпеником ся вд стромови вберне.

Яблыко вд яблынї ся далеко ни карбулять.

Из квасної яблынї квасноє яблыко паде.

Ягоды товды збиравуть, кой пристигавуть.

Язык, зубы – голові ниприятилї.

Язык куртый бы натягнути, а довгый - прирізати.

Де ни доложиш языком, там доложиш мішком.

Держ язык за зубома !

Кить у тя довгый язык, гикой треба – притнуть, а кить куршый – доточать.

Лем пуд языком ни битый.

На язык маєш два замкы – и губы, и зубы.

На языцї – медок, а на серци – ледок.

На языцї ми было.

Свербить го язык.

Держ язык за зубома.

Гибы го из яйця улупив.

Як собі постелиш, так ся успиш.

Гибы три дны ни ів.

Як гудуть - так играй !

Як им купив, так продаву.

Як мы Богу - так Бог нам.

Як мож, так глож.

Як ня видиш - так пиши.

Як ся говкать - так ся вдзывкать.

Яка матка, така Катка.

Яка мати, така й донька.

Яка робота, така платня.

Якый угнаный, такый упханый.

Якый корінь, такоє дерево.

Якый є, так ся носить.

Якый купиць - такый крам.

Якый млинарь - такый млин.

Якый отиць - такый сын.

Якый помагай бог, такый богдай здоров будь.

Якый прийшов, такого найшов.

Якый чоловік - така бисїда.

Якоє їхало - такоє стрітило.

Які сани, такі сами.

Якоє ся вродить - такоє хрестити.

Які сьме самі, такі в нас сани.

Тко пуд другым яму копле - сам у ню лопне.

На ярмарку бывавуть троякі люде: єдны – продавуть, другі - купувуть, тритї - задарь беруть.

На ярмарку єдны давуть, другі беруть, тритї крадуть.

Ярмо – вола, а лїнивого – наука тискать.

Іш, а – хвали, вбы щи дали.

Ів бы, ів - онь му слина з рота тече.

Іло бы ся, кыбы было.

Ість, ги вовк.

Ість, ги краденый кüнь.

Дали істи крем обруса: самі сїли, ги покуса.

Кить істи - и присїсти.

Ни просить істи. (Най стойить.).